ภูไท...ภาษาภูไท...วันละคำ

กลอนลำภูไท

โอ่เด้.....ล่ะหม่อมผู้สาวเอย....

(ชาย) โอ่ยนอ พอแต่มาเถิงนี้เสียงภูไทสิได้หย่าว ถามผู้สาวต่างบ้านสบายบ้างแหน่บ่นอ
น้องเอย
อ้ายนี้ อ้ายกะเป็นคนทุกข์ว่าอยากมาขอม้น อ้ายกะเป็นคนจนว่าอยากมาขอเผิ่ง
อ้ายขอซ้นตาหล่างเล้าสิขอเข้าตาหล่างเฮือน หล้าเอย
อ้ายนี้ ว่าอยากขอกินข้าวเซาเฮือนสิได้บ่ หรือว่าพ่อแม่น้องชังอ้ายบ่าวพี่ชาย
น้องเอย
(หญิง) โอ่ยนอ...ล่ะบ่าวพี่ชายเอย...
ฟังเสียงบาดยาวๆ ฟังเสียงคราวเยิ้นๆพี่ชายเอิ้นใส่อีนาง อ้ายเอย...
โอ่ยนอ อ้ายเจ้าว่าเป็นคนทุกข์จั่งได้มาขอม้น เป็นคนจนจั่งได้มาขอเผิ่ง
มาขอซ้นตาหล่างเล้า มาขอเข้าตาหล่างเฮือน
มาขอเซากินข้าวขอเซาพักแหว่ ส่วนพ่อแม่อีน้องบ่ชังอ้ายหน่ายแหนง
หรอกนาอ้ายเอย
(ชาย) โอ่ยนอ..คันน้องเว้าจั่งซั้น กะสิบส่วนบุญสวน อวนอ้ายมีบุญหลายจั่งได้มาพานพ้อ
อ้ายนี้นอ พอแต่มาเห็นแล้ว สังงามหลายเลิศหมู่ อ้ายขอถามหม่อมชู้ มีแฟนช้อน
แล้วบ่นาง มีผู้ถางคันนาเฮื้อโพนกกเกลือ ปลูกหมากถั่ว มีผู้คัวผู้คั้น มีผู้ยั้นเข้าใส่ฝา
หล้าเอย...
(หญิง) โอ่ย..เด้...ล่ะบ่าวพี่ชายเอย
น้องนี้หนา น้องกะนอนในห้อง คนเดียวบ่มีคู่ คันแหม่นชู้กะแหม่นเจ้าคันแหม่นแฟน
กะแหม่นอ้าย สิไปช้อนเผิ่นผู้ได๋ อ้ายเอย
น้องนี้หนา พอแต่เป็นสาวขึ้นบ่มีแฟนช้อนคู่ พัดแต่เป็นพุ่มไม้เครือสิเกี้ยวกะบ่มี
อ้ายเอย

 

<TABLE border=0 cellSpacing=0 cellPadding=3 width="100%" align=center><TBODY><TR><TD class=small_b align=left>กลอนลำภูไท(ต่อ)</TD><TD class=vsmall_b width=100 align=right></TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE border=0 cellSpacing=5 cellPadding=10 width="97%" align=center><TBODY><TR><TD class=nblue vAlign=top align=left>(ชาย) โอ่เด้..ล่ะหม่อมผู้สาวเอย หม่อมผู้สาวเอ้ย
โอ๋นอ อ้ายกะฟังเสียงน้อง สาวภูไทมาเว้าต่อพี่ชายนอ หล้าเอย
อ้ายนี้ อ้ายกะคองหาเจ้า เหงาในใจอ้ายนั่งจ่ม
แพงเอย อ้ายกะมีแต่เศร้า หลงเว้าต่อเเต่ลม
คิดเห็นคีงกลมน้อง ผู้มาแนมเนานั่ง
เฮาฝากฝังฮักไว้ แต่คราวกี้พี่บ่ลืม ล่ะหนา น้องเอ้ย
(หญิง) โอ่ยเด้...ล่ะบ่าวพี่ชายเอย
โอ้ยหนอ ให้น้องไลลืมอ้าย อย่าหวังเด้อสิลืมง่าย
แหม่นสิตายเป็นผี อยากฮ่วมโลงลายแต้ม
โอ้ยเด้ จิตใจนางยังหมายสร้าง นำพี่ชายบ่ไกลห่าง
สองคนเฮาบ่ฮ้าง ไกลข้างห่างกัน อ้ายเอย
(ชาย) โอ้ยนอ ล่ะหม่อมผู้สาวเอย
คันเจ้าเว้าจั่งซั้นกะสาธุโมทนา
โอ่เด้ ย้านแต่มาลวงอ้าย พี่ชายลำให้ตกหล่ม
ย้านแต่ลวงหลอกอ้ายให้ตายถิ้มอยู่ผ็เดียว
โอ้ยเด บ่ได้เจ้าชาตินี้ ตายไปอ้ายบ่เน่า
ไปทาวไยคือดั่งม้อนไปนอนน้ำคือดั่งควาย
จั่งว่าท้ายเจ้าหล่าม หม่อมผู้ไทคนงามเอ้ย..
(หญิง) โอ่ยเด้ อ้ายเอย
น้องนี้ ตกกะเทินได้เว้าแล้ว แข้วหล่อนบ่มีหนี
ตายเป็นเผดกะสินำไปยี ตายเป็นผีกะสินำไปคั้น
ตายเป็นน้ำส้างจั้น เอามือนั้นกอบกิน อ้ายเอย
น้องนี้ น้องกะคองคอยอ้าย เดือนสิบเอ็ดแม่น้ำของพวมขึ้น
เดือนสิบสองแม่น้ำของพวมแก่ง บาดนี้น้ำแห้งแล้วคอยอ้ายกะบ่เห็น อ้ายเอย
(ชาย) โอ่ยเด้ หม่อมผู้สาวเอ้ย
โอ้ยเด้ ให้น้องเมือสมสร้าง เฮือนพี่ชายเลี้ยงม้อนแผ่ พุ้นเดอ
ฝักดอกเอยท่อหมากมี้ อันไข่บี้ท่อหมากนาว หล้าเอย
โอ่ยเด้ สาวไทไกล ตายเป็นข้าวเขียวคือเทาอ้ายบ่เกี่ยว
สาวผู้ไทเฮาเอย ตายเป็นข้าวหมากกล้า แกมหญ้ากะสิเล็ม
คันแหม่นเล็มบ่ได้ กะสินุ่งเสื้อฮิ้ง สินอนกลิ้งเกลือกเอา เจ้าเอย... </TD></TR></TBODY></TABLE>

 

โอน้ออ้ายเอย น้องนี้แล้ว ผัดแต่เป็นหนองหึ้นมีได้ปาสิมาไข่ ผัดแต่เป็นอุ่มไม้เคอสิเก้วแม้นมีได้ แท้แล้ว.....
คันแม้นเคอเขิงเก้ว เคอเขิงกะเล่ามาย คันแม้นเคอหวายเก้ว เคอหวายกะเล่าเน่า ซู้เก่าข้อยหละไลทิ้มตั้งแต่เหิง อ้ายเอย.....
เคิงหวายเหล็กกะมีได้มาข้อง เคิงหวายทองกะมีได้มาเก้ว น้องนี้หวังนอนโฮ้มโกงโสมนำอ้ายแต่ผู้เด๋ว เขวเบอมอน ซอนเบอไล ไกลกะเทินเอย .....

(เวลาอ่าน อ่านเป็นทำนองเหมือนหมอลำนะคะ จึงจะได้อรรถรส.....ติงติง)

 

<IMG style="PADDING-BOTTOM: 0px; MARGIN: 0px; PADDING-LEFT: 0px; PADDING-RIGHT: 0px; DISPLAY: inline; CURSOR: pointer; PADDING-TOP: 0px" onclick="tinyMCE.execCommand('mceInsertContent', false, '<img src=http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5341.gif>');" border=0 alt="" align=absMiddle src="http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5341.gif"> <IMG style="PADDING-BOTTOM: 0px; MARGIN: 0px; PADDING-LEFT: 0px; PADDING-RIGHT: 0px; DISPLAY: inline; CURSOR: pointer; PADDING-TOP: 0px" onclick="tinyMCE.execCommand('mceInsertContent', false, '<img src=http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5344.gif>');" border=0 alt="" align=absMiddle src="http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5344.gif"> <IMG style="PADDING-BOTTOM: 0px; MARGIN: 0px; PADDING-LEFT: 0px; PADDING-RIGHT: 0px; DISPLAY: inline; CURSOR: pointer; PADDING-TOP: 0px" onclick="tinyMCE.execCommand('mceInsertContent', false, '<img src=http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5345.gif>');" border=0 alt="" align=absMiddle src="http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5345.gif"> <IMG style="PADDING-BOTTOM: 0px; MARGIN: 0px; PADDING-LEFT: 0px; PADDING-RIGHT: 0px; DISPLAY: inline; CURSOR: pointer; PADDING-TOP: 0px" onclick="tinyMCE.execCommand('mceInsertContent', false, '<img src=http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5343.gif>');" border=0 alt="" align=absMiddle src="http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5343.gif">

<IMG style="PADDING-BOTTOM: 0px; MARGIN: 0px; PADDING-LEFT: 0px; PADDING-RIGHT: 0px; DISPLAY: inline; CURSOR: pointer; PADDING-TOP: 0px" onclick="tinyMCE.execCommand('mceInsertContent', false, '<img src=http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5331.gif>');" border=0 alt="" align=absMiddle src="http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5331.gif"> <IMG style="PADDING-BOTTOM: 0px; MARGIN: 0px; PADDING-LEFT: 0px; PADDING-RIGHT: 0px; DISPLAY: inline; CURSOR: pointer; PADDING-TOP: 0px" onclick="tinyMCE.execCommand('mceInsertContent', false, '<img src=http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5333.gif>');" border=0 alt="" align=absMiddle src="http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5333.gif"> <IMG style="PADDING-BOTTOM: 0px; MARGIN: 0px; PADDING-LEFT: 0px; PADDING-RIGHT: 0px; DISPLAY: inline; CURSOR: pointer; PADDING-TOP: 0px" onclick="tinyMCE.execCommand('mceInsertContent', false, '<img src=http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5334.gif>');" border=0 alt="" align=absMiddle src="http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5334.gif"> <IMG style="PADDING-BOTTOM: 0px; MARGIN: 0px; PADDING-LEFT: 0px; PADDING-RIGHT: 0px; DISPLAY: inline; CURSOR: pointer; PADDING-TOP: 0px" onclick="tinyMCE.execCommand('mceInsertContent', false, '<img src=http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5337.gif>');" border=0 alt="" align=absMiddle src="http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5337.gif"> <IMG style="PADDING-BOTTOM: 0px; MARGIN: 0px; PADDING-LEFT: 0px; PADDING-RIGHT: 0px; DISPLAY: inline; CURSOR: pointer; PADDING-TOP: 0px" onclick="tinyMCE.execCommand('mceInsertContent', false, '<img src=http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5335.gif>');" border=0 alt="" align=absMiddle src="http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5335.gif">

<IMG style="PADDING-BOTTOM: 0px; MARGIN: 0px; PADDING-LEFT: 0px; PADDING-RIGHT: 0px; DISPLAY: inline; CURSOR: pointer; PADDING-TOP: 0px" onclick="tinyMCE.execCommand('mceInsertContent', false, '<img src=http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5332.gif>');" border=0 alt="" align=absMiddle src="http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5332.gif"> <IMG style="PADDING-BOTTOM: 0px; MARGIN: 0px; PADDING-LEFT: 0px; PADDING-RIGHT: 0px; DISPLAY: inline; CURSOR: pointer; PADDING-TOP: 0px" onclick="tinyMCE.execCommand('mceInsertContent', false, '<img src=http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5328.gif>');" border=0 alt="" align=absMiddle src="http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5328.gif">

<IMG style="PADDING-BOTTOM: 0px; MARGIN: 0px; PADDING-LEFT: 0px; PADDING-RIGHT: 0px; DISPLAY: inline; CURSOR: pointer; PADDING-TOP: 0px" onclick="tinyMCE.execCommand('mceInsertContent', false, '<img src=http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5347.gif>');" border=0 alt="" align=absMiddle src="http://igetweb.com/www/bannangio/emotion/e5347.gif">​

 

กลอนลำภาษาไทยอีสานค่ะ
โอนอ..ผู้สาวบ้านนาเอ้ย
อ้ายนี้ทุกข์ยากไฮ้...............เขินขาดเงินทอง
ของสิกินบ่มีเลย..................เฮ็ดจั่งใด๋นอคราวนี้
พริกน้ำปลา กะอยู่เฮือนเหนือ เกลือกะอยู่เฮือนใต้ หัวสิงไค อยู่เฮือนอื่น
นอนกะตื่นแต่เช้า.................ไปขอข้าวผู้อื่นกิน
ฝนตกริน หนาวสะบั้น.............คางสั่นปานเย็บจักร
เฮือนพักหลังคามุง................ฮั่วไหลลงไปพื้น
ตกกลางคืนแห่งหนาวยิ่ง.........ผ้าห่อคิง บ่มีห่ม
สองมื้องุ้มขาหนีบไว้..............ใจนั้นกะแห่งหนาว
สาวใด๋นอเห็นใจอ้าย..............เอาเหยี่ยวดำชายไปเป็นคู่
อยากได้แฟนผู้ฮู้ อยากได้ชู้ผู้โก้ แต่โตอ้ายบาดว่าจน
จนกะจนแต่ข้าว....................เงินทองของใช้จ่าย ดอกนางเอ้ย
แต่ใจชายบ่แล้ง...................ฮักแพงแล้วบ่อปล่อยป๋า
ผู้สาวบ้านนาบ่อเอาอ้าย..........ชายเหยี่ยวดำไปเป็นคู่ แน่บ้อ
อ้ายสิอยู่สืบสร้าง.................นำนางน้องชั่วชีวา
พาเฮ็ดนา พาเลี้ยงม้อน..........คอนมอนนำส่ง
ใจประสงค์สิเฮ็ดนาฮ่วมน้อง....จั่งคอนกล้าแข่งฝน ผู้สาวบ้านนาเอย

 

กลอนลำภาษาไทยอีสานค่ะ(ต่อ)

โอ...ละนอ...ฮ้อ...ออ..ออ..นวลเอ้ย...สวยแล้ว........
...ใหญ่เอ้ย ใหญ่ย้อนกินเข่า เฒ่าย้อนเกิดโดน
เฒ่าลังคนเฮ็ด จิกหลิก จอกหลอก เฒ่าจนว่าหัวงอกเฮ็ดตาส้มใส่ผู้สาว
ยามเห็นผิวขาวๆ น้ำลายไหลโยดๆ ฮืย..จั่งแม่นเผิ่นโพด เฒ่าบ่อฮู้ภาษา
ใจยังมีตัณหา หมกมุ่นกิเลส ย่านแต่เมบ เอดเลด คันเขาให้อีหลี
ขึ้นสวรรณฉีมพลี เอาธรณีกันแสง มางันพร้อม.........

...หละแม่นว่าเด้อนาย ฟังทางนี้มาฟังผมเล่า เรื่องผู้เฒ่าสู่มื้อ บ่อคือกี้เก่าหลัง
เฒ่าสู่มื้อ เฒ่าแต่เพียงกาย แตสไตส์ยังเพลินท่าทางวัยรุ่น
มันเลยวุ่นหัวใจพาแซ่ว ล่อนกะล่อนแต่แข่ว แต่แอวนั้นบ่อถอย
เกือบแป๋ร้อยแล้วอายุอานาม เหมิดแล้วยามสิมาเฮ็ด ท่าทางแนวนี้
คนดีนั้นกะยังมีหลายอยู่ ผู้มักบู๋มักหม่น ยังหาเล่นเที่ยวเฉย...

..สังขารล่วงเลยมามาก แข่วโล่นเหมิดปาก ยังมายิ้มใส่สาว
เฒ่าเอ้ย..ผู้เฒ่าลืมคาว จั่งแม่นลาว คักหลายแท้นอ
บ่อเข้าวัดเข้าวา หากินสุรา เอาเด็กน้อยเป็นหมู่
เลยวัยแล้วนะคุณปู่ สมควรจะอยู่ ให้ลูกหลานศัธทา

..หยุดสาน่า เซาทำสาน่า อยูเฮือนเป็นผู้เฒ่า ให้หลานเจ้านับถือ
อย่าสิดื้อ อวดเก่งไปหลาย อวดนำแนวพาตาย บ่อจักบ้อเจ้า
สังขารเฒ่า ให้สำรวมไว้ สิเทียวเป็นไก่แจ้ นำซิ้นต่อนเดียว

..อย่าเที่ยว.ทำเป็นวัยรุ่น ตักบาตรทำบุญ เข้าวัดเข้าวา
อานิสงค์ ไว้เพื่อชาติหน้า จะได้นำพา หนุนนำค้ำจุน
อย่าวุ่นมัวสร้างแต่บาป เดี๋ยวจะถูกสาบ เป็นเปรตเป็นผี
แก่แล้วให้ทำความดี ไอ้เรื่องคาวโลกี ขอจงเลิกลา

..อยากอายหลานหล๋า ยามมันเว้าใส่ อย่าจังไลเลาะบ้าน คนเฒ่าแอ่วสาว
ห่าวให้ห่าวให้ฮู้แน่จักยาม ห่าวให้ห่าวให้ฮู้แน่จักยาม สิไปทำลามปาม จั่งคนบ่อเคยพ้อ
ยอโตไว้ ให้ซุมเขาเอิ้นพ่อ ฮู้จักบ่อเป็นไม้ใกล้ฝั่ง บาดนมอัดดัง สิตายส้ำ.......

 

เหมือนค่ะ ๆ

คุณแม่ ๆ

^^

 

แล้วบ้านเรือนของชาวภูไท มีเอกลักษณ์อะไรเป็นพิเศษบ้างหรือเปล่าครับ

 

ม่ะสะลี = ข้าวโพด
ม่ะติ่ง = กระดุม
กองแหน = กำไลข้อมือ

 

เอาบุญมาฝากนะคะ
วันที่ ๘,๙ กรกฎาคม ๒๕๕๔ ติงทำบุญถวายสังฆทาน ๙ วัด ดังนี้ค่ะ
๑. ถวายเทียน ๒๙ ห่อ
๒. ถวายธูป ๓๐ ห่อ
๓. ถวายไฟฉาย ๙ กระบอก
๔. ถวายผ้าเช็ดตัว ๑๒ ผืน
๕. ถวายร่ม ๒ คัน
๖. ถวายปัจจัย ๖๐๐ บาท

และไปร่วมพิธีบรรจุวัตถุมงคลในเกศพระพุทธรูปยืนปางรำพึงที่วัดท่าประชุม อำเภอเลิงนกทา จังหวัดยโสธร
๑. ถวายพระบรมสารีริกธาตุ
๒. ถวายพระธาตุข้าวบิณฑ์
๓. ถวายพระพุทธรูป ๒ องค์
๔. ถวายปัจจัยสร้างพระ ๔๔๐ บาท

 

สาธุ สาธุ สาธุ ค่า

คำค่าวกลอน ลำเพลิน นี้ไพเราะดีจังค่ะ คุณพี่

 

บ้านเรือนคนภูไทสมัยก่อนจะเป็นบ้านไม้ใต้ถุนสูง หลังคาก็ทำด้วยไม้
บ้านบางหลังทำกระไดเป็นแบบยกขึ้นไว้บนบ้านได้(ในเวลากลางคืน)
หรือผูกเชือกแล้วผลักออกไป เวลาจะใช้ก็ดึงมาพาดกับชานบ้าน
ฝาบ้าน อาจเป็นไม้หรือใบตอง(ใบตองกุง)
พื้นบ้านอาจเป็นไม้หรือฟากไม้ไผ่(ไผ่บ้าน)

 

งั้นก็คล้ายบ้าน ย่า ของพายุเลย
ตอนเด็ก ๆ ยุอยู่บ้านแบบนี้ล่ัะ ผลักกระใดผูกเชือกไม่ก็ยกไว้ ป้องกันเสือสางแม่นางโกงเข้ามายามค่ำคืนค่ะ
หลังคา ไม้ เรียกว่า แป้นเกล็ด ค่ะ (บ้านย่าของพายุนะคะ)ฝนรั่วดีจัง

แม่บอกว่ เราเป็นเผ่าไต (ไท ไม่รู้ไทซีรีย์ไหน ๕๕๕)

 

ฟ้อนภูไทกาฬสินธุ์​

 

เซิ้งบั้งไฟ​

 

ฟ้อนภูไทสกลนคร​

 

ฟ้อนภูไทเรณูนคร​

 

ฟ้อนแพรวากาฬสินธุ์​