สิ่งที่ผมเห็นนี้คืออะไรครับ

ขอเรียนถามท่านผู้รู้ครับ
ผมจะเห็น(ด้วยจิต)ที่กลางอกของทุกคนจะมีดวงกลม ประมาณผลส้มโอ มีสีขาว บ้าง ดำบ้าง เหลืองบ้าง ฯลฯ ไม่ทราบว่าสิ่งที่เห็นนี้เรียกว่าอะไร คืออะไรครับ
ปล. ทีผมเขียนสั้น ๆ เพราะอยากจะสอบถามท่านที่รุ้เห็นจริงๆ น่ะครับ เพราะท่านจะเข้าใจในสิ่งที่ผมเห็นนี้น่ะครับ ผมเคยถาม ผู้เรียนอภิธรรม แล้ว
เหมือนคุยกันคนละภาษาน่ะครับ
ขอบคุณครับ
bpisut

 

นิมิตรครับ

 

ขอบคุณครับ / หมายถึงเป็นนิมิต ของคน ๆ นั้นใช่ไหมครับ มีเรื่องที่ผมอยากจะเล่าในเชิงแลกเปลี่ยนประสบการณ์น่ะครับ
แต่อาจจะเป็นเรื่องบังเอิญ คือ เร็ว ๆ นี้ ผมเห็นนิมิต ของหลวงปู่รูปหนึ่ง เป็นแก้วใสแต่ผิวไม่เรียบ เป็นเหลี่ยมๆ คล้ายคริสตัล สีแวววาวเป็นสีรุ้ง
สดใสมาก ผมคิดว่า ท่านคงมีฤทธิ์ พอดีผมไปพบข้อมูลว่า มีพระอีกรูปหนึ่ง
ท่านบอกว่า หลวงปู่รูปนี้ ตอนท่านปลุกเสก จะมีแสงออกจากตัวหลวงปู่ เป็นสายรุ้งด้วย

 

นิมิตรของแต่ละคนไม่เหมือนกัน ซึ่งลักษณะนิมิตรแสดงทางอายตนะทั้ง ๖ ทางทั้งตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ
ที่เห็นได้ก็เป็นนิมิตรทางตา ซึงก็ผิดแผลกแตกต่างกันไปไม่เหมือนกัน แต่ที่สำคัญอย่าไปสำคัญมั่นหมายว่ามันถูกต้องเป็นจริงอย่างเด็ดขาด แม้นว่าบางครั้งมันอาจจะจริงก็ตาม หากไปหลงมันก็จะมาหลอกเราร้อยแปดให้ประสาทเสียครับ

 

นิมิตรที่คนเราเหนนั้นมีอยู่ 2 แบบ คือ นิมิตรจริง กับนิมิตรหลอก ในนิมิตรหลอก ถ้าเราหลงไปกับมันมากไปจะทำให้ฟุ้งซ่าน หงุดหงิด จัดเป็นมิจฉาสมาธิ ไม่สามารถทำเพื่อพัฒนาจิตต่อไปได้ ให้คิดเสมอเมื่อเหนนิมิตรเหล่านี้ ไม่ว่าจะจริงหรือหลออก ให้ร้ตัวไว้ว่า มันยังไม่แน่ มันอาจไม่ใช่ของจริงก้ได้ยังมีความแปรปรวน เปลี่ยนแปลงเปนอย่างอื่นได้ แสงหรือภาพพวกนี้ยังเปนเหมือนภาพมายา แต่เหนไว้ด้วยใจอุเบกขา จะไม่เปนอันตรายกับผู้ปฏิบัติ เพราะเปนสิ่งที่เราต้องก้าวข้ามมันไป ถือเปนเครื่องรู้อย่างหนึ่ง เวลาจิตกำลังรวมเปนสมาธิ แต่เปนแสงสีขาวนวล สว่างๆ สบายตาและอบอุ่นจัดเปนนิมิตรสีที่ดีสุดครับจิตในขณะนั้นไม่มีนิวรณ์มารบกวนนัก สมาธิิจะมั่นคงดีมาก แต่ถึงอย่างไร ก้ต้องฝึกบ่อยๆเพราะมันไม่ใช่ของเที่ยง ต้องฝึกเพื่อพัฒนาจิต และ เหนความจริงในตัวมันต่อไป

 

ขอขอบคุณทุกท่านครับ

 

ขอสอบถามคุณ ฐสิษฐ์929 ต่อครับว่า นิมิตรนี้ เป็นเรื่องเดียวหรือคนละเรื่องของสีของน้ำเลี้ยงจิต ตามที่หลวงพ่อองค์หนึ่งเคยบอกไว้ครับ

 

ลองมองไปที่ คนดี กับคนเลว
แล้วก็นักบวชดู
ว่ามีสีอะไร
แล้วลองเปรียบเทียบ
กับ คนที่บอกว่ารู้แล้ว
ว่ามันจริงไหม

หากจริง ก็ใช้ได้
หากไม่จริง แสดงว่าจิตไม่นิ่งพอ
เวลามอง ให้เข้าญานสาม
คือ ขั้นปิติ แล้วมองใหม่

 

มันเป็น ตัวแทนของจิต ของแต่ละคนครับ คนอื่น อาจสัมผัสพลังวานว่า ดี เบา สบาย อึดอัด ร้อนเย็น...แต่คุณเห็นเป็นภาพ แทนอัตตาตัวตน ของเขา...สามารถพัฒนา จิตคุณ ดูได้มากกว่านี้ครับ
มันไม่ไช่นิมิตร หรอกครับ...แต่มันคือ อภิญญาของคุณครับ

 

อันนี้จะส่งผลดีต่อตัวคุณ
โดยคุณจะหาอาจารย์
ที่เก่งๆ ได้ไม่อยาก
ให้พิจารณาดูที่สีครับ
เริ่มจากคนที่จิตใจต่ำ จะสีทึบๆ มัวๆ
คนที่จิตสูง ธรรมะธรรมโม จะสีใสๆ สว่างๆ
แต่พิจารณาเปรียบเทียบได้
เฉพาะสมถะเท่านั้น

ไปดูท่านที่ทำวิปัสสนาไม่ได้
เพราะคนที่จิตใสปิ้ง
ก็ไม่แน่ว่าจะบรรลุธรรม
เพียงแต่กิเลสเบาบาง
เพราะเข้าญานสี่ ได้บ่อยนั่นเอง

 

ขอบคุณที่แนะนำครับ ..เท่าที่เห็น คนเราดูภายนอกไม่ออกจริงๆ ครับ เช่น พระบางรูปจิตสีดำสนิททั้งดวง ตอนแรกผมไม่แน่ใจ เพราะแสดงเหมือนมีปฏิปทาเคร่งมาก แต่ในที่สุดโดนจับสึก เพราะโกงเงินกฐิน ... พระบางรูปจิตใสเป็นประกายเพชร หมายถึงท่านเป็นผู้มีอภิญญา แต่ไม่ทราบว่าจะเป็นพระอริยะหรือไม่ คงเป็นตามที่คุณ Nilakarn บอกน่ะครับ ..ผมเข้าใจว่าการดูจิตคนอื่นมันไม่ใช่ทางนิพพาน ไม่หลุดพ้น แต่ผมต้องการศึกษาเพื่อนำใช้ให้เกิดประโยชน์ ไม่ได้ไปเที่ยวดุจิตใครต่อใครทั้งวัน ดูไปทั่วหรอกครับ ..และที่ว่าผมมีอภิญญา แต่ผมแปลกใจว่า คือสิ่งที่ผมเห็นไม่ได้เกิดจากการนั่งสมาธิเป็น ชั่วโมงๆ เพียรภาวนามาเป็นหลาย ๆปี แต่กลับกัน ผมจะนั่งสมาธิไม่ได้นาน มันจะฟุ้งซ่าน ไม่สงบ หรือบางทีตั้งใจว่าจะไม่ขยับร่างกายตอนนั่งสมาธิ ไม่กี่นาที ก็แทบแย่ครับ อึดอัดมาก แทบจะทนไม่ไหว บางทีแค่ 15 นาทีก็แทบจะไม่ถึงครับ ... ผมคิดว่าในเว็บนี้คงมีผุ้ได้อภิญญาจริงอยุ่หลายท่าน คงจะขอคำแนะนำได้บ้างน่ะครับ
ขอบคุณมากครับ
Bpisut

 

ขอบคุณครับ... ตอนนี้ผมยังไม่สามารถสัมผัสความรุ้สึกได้ เพียงแต่เห็นสีของจิต แต่เห็นไม่กี่สี คือ ดำ ขาว ใส เหลือง แค่นี้ครับ จะพัฒนาต่อต้องทำอย่างไรครับ
Bpisut

 

ขอบคุณที่แนะนำครับ ..เท่าที่เห็น คนเราดูภายนอกไม่ออกจริงๆ ครับ เช่น พระบางรูปจิตสีดำสนิททั้งดวง ตอนแรกผมไม่แน่ใจ เพราะแสดงเหมือนมีปฏิปทาเคร่งมาก แต่ในที่สุดโดนจับสึก เพราะโกงเงินกฐิน ... พระบางรูปจิตใสเป็นประกายเพชร หมายถึงท่านเป็นผู้มีอภิญญา แต่ไม่ทราบว่าจะเป็นพระอริยะหรือไม่ คงเป็นตามที่คุณ Nilakarn บอกน่ะครับ ..ผมเข้าใจว่าการดูจิตคนอื่นมันไม่ใช่ทางนิพพาน ไม่หลุดพ้น แต่ผมต้องการศึกษาเพื่อนำใช้ให้เกิดประโยชน์ ไม่ได้ไปเที่ยวดุจิตใครต่อใครทั้งวัน ดูไปทั่วหรอกครับ ..และที่ว่าผมมีอภิญญา แต่ผมแปลกใจว่า คือสิ่งที่ผมเห็นไม่ได้เกิดจากการนั่งสมาธิเป็น ชั่วโมงๆ เพียรภาวนามาเป็นหลาย ๆปี แต่กลับกัน ผมจะนั่งสมาธิไม่ได้นาน มันจะฟุ้งซ่าน ไม่สงบ หรือบางทีตั้งใจว่าจะไม่ขยับร่างกายตอนนั่งสมาธิ ไม่กี่นาที ก็แทบแย่ครับ อึดอัดมาก แทบจะทนไม่ไหว บางทีแค่ 15 นาทีก็แทบจะไม่ถึงครับ ... ผมคิดว่าในเว็บนี้คงมีผุ้ได้อภิญญาจริงอยุ่หลายท่าน คงจะขอคำแนะนำได้บ้างน่ะครับ
ขอบคุณมากครับ

ลองอธิบายหน่อยครับ
ว่าสีอะไร หมายถึงใคร
ไล่เป็นสีๆ มาหน่อยครับ

การดูเฉยๆ ไว้เป็นแบบอย่าง
ก็ไม่ผิดกติกาอย่างใดครับ
แต่ถ้าดูแล้ว ไปตำหนิ
หรือ ดูถูกผู้ื่ือื่น
อันนี้จะเป็นกรรมครับ

อภิญญามันเป็นของเราอยู่แล้ว
ในชาติก่อน พอจิตเราเป็นสมาธิหน่อยนึง
ของเก่า มันก็กลับมาเอง
ไม่อยากได้ แต่ก็ได้
ที่อยากได้ กลับไม่ได้

มีไว้หลีกเลี่ยงคนชั่วได้
เราก็คบแต่คนที่ใจใสๆ
อย่างน้อยคนติดญาน
ก็กิเลสน้อยกว่า คนเลวๆ

 

กำหนดเห็น และไปอ่านเรื่องอภิภายตนะ8 ประการ

 

การรู้ความหมายนี้ เป็นสิ่งที่ผมคิดเองน่ะครับ ไม่ได้เกิดจากจิตรู้แบบญาณหยั่งรู้แบบนั้น คือ
* จิตสีเหลืองอ่อน หมายถึง สภาพจิตที่สบาย ๆ กำลังดี ไม่จมแช่ในความสบายนั้น พบน้อยมากในบุคคลทั่วไป พบในพระมากกว่า
* จิตสีเหลืองเข้มมาก จิตสบายเกินไป คล้าย ๆ จมแช่กับความสบาย เกิดความพอใจกับความสบายของจิตตน
* จิตสีดำ มีกรรมเยอะ พบเยอะโดยทั่วทั้งฆราวาสและพระสงฆ์ แต่ตรงนี้ผมเห็นก็นิ่งเฉยครับ เป็นไปตามกรรม
* จิตใส มีประกายเพชร เป็นผู้มีอภิญญา ทั้งแบบรู้ตัวเองว่ามี กับแบบไม่รุ้ตัวเอง แต่ถ้าให้อธิษฐานก็จะสามารถใช้งานได้ ตรงนี้แปลกคือ
บางคนพอทำให้สัมผัสได้ แต่เขากลับปฏิเสธ ไม่ยอมรับว่าเขามีเขาทำได้
* จิตสีขาวกระดาษ จิตเป็นบุญกุศล ชอบทำบุญ บางคนกิริยาภายนอกดูไม่ค่อยดี แต่จิตขาว
* จิตสีขาวคล้ายเมฆหมอก ควัน เขาอาจจะรุ้สึกมึน ๆ ไม่สดใส
* จิตใส ไม่มีประกาย ตรงนี้ผมไม่รุ้ความหมาย แต่คิดว่า เคยฝึกจิตมามากแต่ไม่มีอภิญญา แต่มักจะเป็นคนนิสัยดีซื่อบริสุทธิ์
* จิตสีทองสว่าง ผมไม่รุ้ความหมาย แต่คนเคยบอกผมว่าคือ การประพฤติพรหมจรรย์
* จิตใส ภายในมีเมฆหมอก อันนี้ไม่รุ้ความหมาย
*** จิตใส เป็นลูกแก้วกลมไม่สว่าง ลอยอยู่บน Background สีดำสนิท ตรงนี้ ขอถามว่าคืออะไรครับ
ผมก็ไม่รู้ความหมายเหมือนกัน

ผมมีความประสงค์ที่จะแชร์ในสิ่งที่ ผมเห็นตามความเป็นจริงน่ะครับ
เรื่องผิดถูก ต้องอาศัยท่านผู้รู้แนะนำอีกทีครับ
Bpisut

 

Bpisut

การรู้ความหมายนี้ เป็นสิ่งที่ผมคิดเองน่ะครับ ไม่ได้เกิดจากจิตรู้แบบญาณหยั่งรู้แบบนั้น คือ
* จิตสีเหลืองอ่อน หมายถึง สภาพจิตที่สบาย ๆ กำลังดี ไม่จมแช่ในความสบายนั้น พบน้อยมากในบุคคลทั่วไป พบในพระมากกว่า
* จิตสีเหลืองเข้มมาก จิตสบายเกินไป คล้าย ๆ จมแช่กับความสบาย เกิดความพอใจกับความสบายของจิตตน
* จิตสีดำ มีกรรมเยอะ พบเยอะโดยทั่วทั้งฆราวาสและพระสงฆ์ แต่ตรงนี้ผมเห็นก็นิ่งเฉยครับ เป็นไปตามกรรม
* จิตใส มีประกายเพชร เป็นผู้มีอภิญญา ทั้งแบบรู้ตัวเองว่ามี กับแบบไม่รุ้ตัวเอง แต่ถ้าให้อธิษฐานก็จะสามารถใช้งานได้ ตรงนี้แปลกคือ
บางคนพอทำให้สัมผัสได้ แต่เขากลับปฏิเสธ ไม่ยอมรับว่าเขามีเขาทำได้
* จิตสีขาวกระดาษ จิตเป็นบุญกุศล ชอบทำบุญ บางคนกิริยาภายนอกดูไม่ค่อยดี แต่จิตขาว
* จิตสีขาวคล้ายเมฆหมอก ควัน เขาอาจจะรุ้สึกมึน ๆ ไม่สดใส
* จิตใส ไม่มีประกาย ตรงนี้ผมไม่รุ้ความหมาย แต่คิดว่า เคยฝึกจิตมามากแต่ไม่มีอภิญญา แต่มักจะเป็นคนนิสัยดีซื่อบริสุทธิ์
* จิตสีทองสว่าง ผมไม่รุ้ความหมาย แต่คนเคยบอกผมว่าคือ การประพฤติพรหมจรรย์
* จิตใส ภายในมีเมฆหมอก อันนี้ไม่รุ้ความหมาย
*** จิตใส เป็นลูกแก้วกลมไม่สว่าง ลอยอยู่บน Background สีดำสนิท ตรงนี้ ขอถามว่าคืออะไรครับ
ผมก็ไม่รู้ความหมายเหมือนกัน

ผมมีความประสงค์ที่จะแชร์ในสิ่งที่ ผมเห็นตามความเป็นจริงน่ะครับ
เรื่องผิดถูก ต้องอาศัยท่านผู้รู้แนะนำอีกทีครับ





คราวนี้ ให้หมั่นภาวนาว่า
จิตเหล่านี้ ก็ไม่เที่ยงหนอ
นับประสาอะไรกับเรา
จิตเราก็ไม่เที่ยงหนอ
นับประสาอะไรที่เรา
จะไปให้ค่า

ทำไปเรื่อยๆ
หรือจะเป็น
อภิญญาก็ไม่เที่ยงหนอ
เดี๋ยวก็เห็นเป็นสีนั้นสีนี้
นับประสาอะไรที่เรา
จะไปให้ค่ามัน

ให้ภาวนาบ่อยๆ แบบสบายๆ
แทนทำสมาธิก็ได้
สำหรับ คนที่เข้าญานได้ยาก

ให้พิจารณาว่า
คำบริกรรมอันไหน
มันสะเทือนใจ ก็ใช้อันนั้น
จะสามารถเข้าญานสี่ไ้ด้เหมือนกัน

 

ญานที่ว่านี้ หมายถึง ฌาน ใช่ไหมครับ .. ตอนที่อ่านคำภาวนา ไม่ทราบว่าจะใช้คำว่าสะเทือนใจหรือปล่าว แต่รุ้สึกขนลุกซู่ เกิดปิติขึ้นมาน่ะครับ จะลองภาวนาดูครับ
ขอบคุณครับ
Bpisut

 

ครับ เป็นญานเมือนกันการทำ สมาธิ
แล้วจิตนิ่ง แต่ว่า อันนี้เป็นการทำวิปัสสนา

เร่ิ่มใหม่ๆ ให้ภาวนาเฉยๆ แบบสมถะ
แต่พอคุ้นแล้ว ชำนาญแล้ว
ก็ให้คุณคิดตามคำภาวนาไปด้วย
พอจิตเข้าลึก ไปนิ่ง ก็ปล่อยให้นิ่งไปครับ
อย่าไปบังคับ แต่พอจิตคลายออกมา
จนภาวนาได้ ก็ให้ภาวนาครับ
สลับไปสลับมาอย่างนี้ ตลอด

ที่เกิดอาการขนลุกซู่ เกิดปิติขึ้นมา
เพราะจิตของคุณ ตอบรับออกมา
ด้วยการดีใจจนขนลุก
และเหล่าเทวดาอารักขาของคุณ
ก็ดีใจด้วย ที่คุณจะได้ทำวิปัสสนา
ภพภูมิเหล่านั้น ก็จะได้บุญด้วย
คุณก็ต้องอุทิศให้เค้าด้วย บ่อยๆ

 

ขอบคุณครับ..เรื่องที่เกิดอาการปิติ มีเรื่องที่ผมสงสัยมานานอีกเรื่อง คือ ผมสังเกตุว่า ถ้าได้ฟังเทศน์ของหลวงพ่อท่านหนึ่ง พอฟังไปสักพักจะเกิดอาการปิติบ่อยๆ ขนลุกซู่ๆ ทั้งๆ ที่ไม่ได้กำหนดอะไร
เพียงแต่ตั้งใจฟัง แต่กับหลวงพ่อองค์อื่นฟังแล้วก็ไม่มีอาการอะไรน่ะครับ
Bpisut

 

ขอบคุณครับ..เรื่องที่เกิดอาการปิติ มีเรื่องที่ผมสงสัยมานานอีกเรื่อง คือ ผมสังเกตุว่า ถ้าได้ฟังเทศน์ของหลวงพ่อท่านหนึ่ง พอฟังไปสักพักจะเกิดอาการปิติบ่อยๆ ขนลุกซู่ๆ ทั้งๆ ที่ไม่ได้กำหนดอะไร
เพียงแต่ตั้งใจฟัง แต่กับหลวงพ่อองค์อื่นฟังแล้วก็ไม่มีอาการอะไรน่ะครับ
Bpisut




อาการอย่างนี้ เค้าเรียกว่า เกทในธรรม
หรือ อาการเข้าใจในธรรมะครับ
เนื่องจากจิตของเราสูงเท่ากับ
ธรรมะข้อนั้นพอดี จิตของเราจึง
เข้าใจได้ ทั้งที่อาจจะเคยฟังมาหลายครั้งแล้ว
แต่ตอนนั้น จิตของเรายังไม่สูงพอ
จึงไม่อาจเข้าใจ ธรรมะที่สูงๆได้

เหมือนคนที่ยังไม่บรรลุธรรม
พอไปฟังเทศน์ เรื่องการดูจิต
ก็ยิ่งงงสับสนไปใหญ่
ฟังเท่าไหร่ก็ไม่เข้าใจ
ผลสุดท้าย ก็ปรามาสพระว่า
ท่านเทศน์เรื่องอะไรหว่า
ไม่เห็นมีสาระเลย
สู้การทำสมถะไม่ได้ สนุกดี
มีฤทธิ์ด้วย

แต่ถ้าหากเป็นพวกปัญญาธิกะเหมือนผม
คือ พวกที่มีปัญญามาก อธิษฐานทีไร
ก็ขอให้เกิดปัญญาเห็นธรรม
พวกนี้จะปัญญามาก แต่ไม่มีทรัพย์
เพราะตอนทำบุญ ไม่ได้เงินขอทอง
เกิดมาชาติหนึ่งๆ จะมีแค่พอกิน ไม่ร่ำรวยแต่อย่างใด
แต่จะได้ไปเกิดในครอบครัวที่เป็นพุทธ
มีโอกาศจะได้บวชต่อไปเรื่่อยๆ เกือบทุกชาติ
เพราะมีบ่วงเรื่องการ บรรลุธรรม เกี่ยวเข้ามา
ไม่อาจจะใช้ชีวิตทางโลกได้
ถึงอยู่ได้ แต่ก็หากินไม่รอด อยู่ดี

พวกนี้จะศึกษาธรรมมามาก เกือบทุกชาติ
มีแววของผู้บรรลุธรรม ตั้งแต่เด็ก
สามารถบรรลุธรรมได้เลยทันที
หากเกิดไปเจอ ผู้สอน หรือ อาจารย์ที่ดี
ดังนั้น พอฟังธรรมปุ๊บ ก็เกทปั๊บได้เลย
ไม่ต้องไปศึกษาอีก เกิดอาการแป๊บในหัวใจ
เรียก ดีใจจนเนื้อหัวใจเต้น จึงส่งผลมา แสดงที่ผิวหนัง
ขนลุกขนพองทันที

อาการบรรลุธรรม ก็เป็นเช่นเดียว
แต่เป็นรุนแรงกว่า เป็นหมื่นเท่า
จนเราคิดว่า มีคนมาระเบิดภูเขาอยู่ข้างๆ
เนื่องจากว่า เราสะสมบารมีมาเต็มแล้ว
มรรคมีองค์แปดของเราก็เต็มแล้ว

แต่มันเหมือนกับจิกซอร์ ที่ยังไม่ต่อให้ถูกต้อง
พอเราฟังธรรมข้อนั้นปุ๊บ ก็เปรี้ยงเลย
เหมือนโดนฟ้าผ่า เราก็ต่อจิ๊กซอร์
ตามที่เราได้ฟัง ทีนี้พอต่อจิกซอร์เสร็จแล้ว
เราก็เห็นว่า มรรคที่พาให้เราถึงนิโรธนั้น
ได้เกิดขึ้นกับเราแล้ว ช่วงนี้แหละที่เรียกว่า
ได้ดวงตาเห็นธรรม เราจึงเกิดความเชื่อมั่นขึ้นในจิต
ว่า ถ้าเราปฏิบัติตามที่เราเห็นนั้น
เราจะสามารถบรรลุธรรมได้
ความเชื่อมันตรงนี้แหละ ที่ทำให้เรา
ตัดสังโยชน์สามได้

เพราะฉนั้น พระโสดาบันปัตติมรรค
ไม่ได้ตัดกิเลสอะไรเลย
เพียงแค่มีความเชื่อมั่นเต็มร้อยเท่านั้น
ยังกินเหล้าเมายาได้ตามปรกติของจิต
แต่ถ้าไปถามว่า ให้เลิกนับถือพุทธแลกกับเงินทองเอาไหม
พระโสดาบัน จะไม่เอาเด็ดขาด
แต่ถ้าเป็นศึล ยังกระพร่องกระแพร่ง เท่าขี้เล็บเท่านั้น
ต่อเมื่อเป็นพระโสดาปัตติผลแล้ว
จิตถึงจะนิ่ง จะสามารถรักษาศึลได้เอง