แนวทางปฏิบัติธรรมของ หลวงปู่ต่างๆ

โอวาทธรรมหลวงพ่อชา สุภัทโท
วัดหนองป่าพง จ.อุบลราชธานี

หลวงพ่อชา เล่าถึงการสอนภาวนาของหลวงปู่กินรี พลางหัวเราะตัวเอง
เพราะสมัยนั้นหลวงพ่อก็ยังใหม่ต่อการภาวนา
ยังไม่เข้าใจความหมายในปริศนาธรรมที่หลวงปู่แสดง...

และอีกครั้งหนึ่ง เมื่อหลวงปู่สอนเรื่องการวางใจให้พอดี หรือทางสายกลาง
ด้วยปริศนาสั้น ...ๆ ซึ่งกว่าหลวงพ่อจะแจ่มแจ้งก็ใช้เวลานานพอดู
“นางมะที (มัทรี) บ่สูงบ่ต่ำ บ่ก่ำ บ่ขาว บ่อ้วน บ่พี ก้ำพอดี พองาม”
(นางมัทรี ไม่สูงไม่ต่ำ ไม่ดำไม่ขาว ไม่อ้วนไม่พี พอดีพองาม”

พระโพธิญาณเถร (หลวงพ่อชา สุภัทโท)
จากหนังสือ อุปลมณี หน้า ๑๑๕

 

โอวาทธรรมหลวงปู่อ่ำ ธัมมกาโม
วัดสันติวรญาณ อ.วังโป่ง จ.เพชรบูรณ์

"การละชั่วทางกาย วาจา ใจ นั้นคือ ศีล
การทำความดี ทำกุศลทางกาย วาจา ใจ คือ สมาธิ
การทำจิตใจให้ผ่องใส คือ ปัญญา"

หลวงปู่อ่ำ ธัมมกาโม

 

โอวาทธรรมหลวงพ่อชา สุภัทโท
วัดหนองป่าพง จ.อุบลราชธานี

“.. เป็นเรื่อง ธรรมดา
มาแล้วก็ต้องไป ไปแล้วก็ต้องมา
นับเป็นเรื่องอย่างนี้ ไม่ควรเสียใจ
สุขแล้วก็ทุกข์ ทุกข์แล้วก็สุข
ได้แล้วก็เสียไป เสียไปก็ได้มา
เป็นเรื่อง ธรรมดา ..”
...
พระโพธิญาณเถร (หลวงพ่อชา สุภัทโท)
หนังสืออุปลมณี หน้า ๑๐๒

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ดูลย์ อตุโล
วัดบูรพาราม จ.สุรินทร์

เมื่อถึงปรมัตถ์แล้วไม่ต้องการ

.........มีผู้กราบเรียนหลวงปู่ว่า หลวงปู่สร้างโบสถ์ ศาลาได้ใหญ่โตสวยงามอย่างนี้ คงจะได้บุญได้กุศลอย่างใหญ่โตทีเดียว ฯ.
หลวงปู่กล่าวว่า

"ที่เราสร้างนี่ก็สร้างเพื่อประโยชน์ส่วนรวม ประโยชน์สำหรับโลก สำหรับวัดวาศาสนาเท่านั้น

ถ้าพูดถึงเอาบุญ เราจะมาเอาบุญอะไรอย่างนี้"

หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

 

โอวาทธรรมหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี

ผู้ปฏิบัติจงเป็นผู้เอาจริงเอาจัง ประหนึ่งว่าโลกนี้ไม่มี
ตาก็เหมือนไม่มีอะไรดู หูเหมือนไม่มีอะไรฟัง
จมูก ลิ้น กาย เหมือนไม่มีอะไรมาสัมผัส สัมพันธ์
ให้มองเห็นความสัมผัส สัมพันธ์ อยู่ระหว่างจิตกับอารมณ์
ที่สัมผัสสัมพันธ์กับธรรมบทใด ให้จิตรู้ด้วยความมีสติอยู่ตรงนั้น ๆ นั่นละจะเริ่มเห็นความแปลกประหลาดของใจ

... ถ้ามีสติจดจ่อ ต้องเอาจริง เอาจัง

หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ
วัดสะแก พระนครศรีอยุธยา

หลวงปู่เคยเตือนสติลูกศิษย์รุ่นหนุ่ม ที่ยังมองเห็นสาวๆ ว่าสวย ว่างาม น่าหลงใหลใฝ่ฝันกันนักว่า

“...แกมันดูตัวเกิด ไม่ดูตัวดับ
ไม่สวย ไม่งาม ตาย เน่า เหม็น
ให้เห็นอย่างนี้ได้เมื่อไหร่ ข้าว่าแกใช้ได้..”

หลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ

 

โอวาทธรรมหลวงปู่เหรียญ วรลาโภ
วัดอรัญญบรรพต ต.บ้านหม้อ อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย

"ถ้ายังมีเรามีเขาอยู่ตราบใด ก็มีทุกข์ อยู่ตราบนั้น"

หลวงปู่เหรียญ วรลาโภ

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ชา สุภัทโท
วัดหนองป่าพง จ.อุบลราชธานี


‎...อันใดเที่ราชอบก็ว่าถูก อันใดที่ไม่ชอบก็ว่าผิด (เป็นมิจฉาทิฐิ)...

"...อย่างนั้นผู้ปฏิบัติชอบอย่างนี้ หลงอย่างนี้ อยากได้ง่ายๆ อยากได้ตามใจของเรา อย่าไปดูอื่นเลย ดูร่างกายของเรานี่แหละ มันได้ดังใจของเราไหม อยากให้มันเป็นอย่างนั้น ไม่อยากได้เป็นอย่างนี้ มันตามใจเราหรือเปล่า เรื่องกายนี้ก็เหมือนกัน เรื่องจิตก็เหมือนกัน มันก็เป็นของมันอยู่อย่างนั้น ดังนั้นคนจึงมองข้ามมันเสีย อะไรมันไม่ถูกใจเราก็ทิ้งมันเสีย อะไรไม่ชอบใจเราก็ทิ้งมันเท่านั้นแหละ หารู้ไม่ว่า สิ่งที่ชอบใจหรือไม่ชอบใจนั้น อันใดผิด หรือถูก เราไม่รู้จัก รู้แต่เพียงว่าอันนั้นไม่ชอบ อันนั้นแหละผิด ไม่ถูกเพราะเราไม่ชอบ อันใดที่เราชอบ อันนั้นแหละถูกแล้ว เพราะเราชอบ

อันนี้ให้คำนึงถึงทีฆนขพราหมณ์ ดูซิ ทีฆนขพราหมณ์ พราหมณ์เล็บยาวๆ ที่พระพุทธเจ้าลงมาจากดอยคิชกูฏ เพื่ออะไรนี่ แกมีความเห็นว่า ด้วยปัญญาของแก เรื่องทิฐิทั้งสาม ทิฐิคือความเห็น ความเห็นอย่างไร ก็ไปยึดอย่างนั้น อะไรที่ชอบใจของเขา เขาก็ไปยึดว่าอันนั้นมันถูก อะไรที่ไม่ชอบใจเขา ไปยึดมั่นมันผิดคือ เขาเอาใจเขาเป็นธรรมะ คือเขาเอาใจเขาเป็นสั...จธรรม ความเห็นพราหมณ์เป็นมาอย่างนี้หลายปีจนแก่ เมื่อพระพุทธเจ้าลงมาจากดอยคิชกูฏกับพระสารีบุตร ก็เข้าไปกราบเรียนถามเรื่องทิฐิทั้งสามต่อหน้าพระพุทธเจ้า..."

พระธรรมเทศนาเรื่อง อ่านใจธรรมชาติ
หลวงปู่ชา สุภัทโท

 

โอวาทธรรมหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี

การยอมโง่ในสายตาคนอื่น
แต่เพื่อความสบายใจของเรา
และไม่กระทบกระเทือนกันนั้น
เป็นอุบายที่ฉลาดของเรา
รู้หลบรู้หลีก รู้ผ่อนสั้นยาว
... อย่างนี้เป็นทางของคนดี
และนักปราชญ์ชมเชย

หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน

 

โอวาทธรรมท่านเจ้าคุณนรรัตนราชมานิต (ธมฺมวิตกฺโกภิกขุ)
วัดเทพศิรินทราวาส กรุงเทพฯ

"แนวทางปรับปรุงนิสัยตัวเอง"

นิสัยของคนเรานั้น อาจเปลี่ยนแปลงแก้ไขได้แม้ยากสักหน่อย
คุณสมบัติและนิสัย ที่ควรพูดควรคิดอยู่เสมอนั้นคือ

... ๑. เราต้องทำใจให้สงบ ไม่ว่าในเวลามีเหตุการณ์ใดๆ
... เราจะมีความไว้ใจในตัวเราเองเสมอ

๒. เราต้องข่มความหวาดกลัว
ความตื่นเต้นและความรู้สึกที่เป็นภัยแก่ตัว

๓. เราต้องทำดวงจิตของเราให้ผ่องใสไม่ขุ่นมัว
และเป็นนายตัวเราเองไม่ว่าต่อหน้า ใคร

๔. เราต้องปลูกนิสัยของเราให้ขึ้นสู่ชั้นสูงสุด
เท่าเทียมคนอื่นๆ ที่เขามีนิสัยดีที่สุด

๕. เราต้องทำสิ่งซึ่งถึงเวลาจะต้องทำ
แม้มีสิ่งใดๆ มาขัดขวางก็จะต้องทำให้จงได้

๖. เราจะบังคับตัวและบังคับใจของเรา
ไม่ยอมให้เป็นไปในทางที่จะทำให้เราเดินออกไปนอกทางที่เรามุ่งหมาย
และนอกหลักธรรมในใจเรา

๗. เราต้องพินิจพิเคราะห์ โดยถี่ถ้วน ก่อนที่จะปลงใจยอม
ตามความคิดความเห็น อย่างใด อย่างหนึ่งที่เกิดขึ้นแก่เรา
หรือที่มีใครบอกเราหรือที่เราได้อ่านจากหนังสือ

๘. เราต้องมีความมานะ มีจิตตานุภาพ
ที่สามารถ บังคับบุคคลหรือเหตุการณ์ ทั้งหลายได้

ท่านเจ้าคุณนรรัตนราชมานิต (ธมฺมวิตกฺโกภิกขุ)

 

โอวาทธรรมท่านพ่อลี ธัมมธโร
วัดอโศการาม จ.สมุทรปราการ

บารมี เหมือนกับปุ๋ยที่ช่วยให้ต้นไม้งอกงาม
แต่ถ้าใครคอยเฝ้าบารมีอยู่ต้องตายเปล่า
บารมี นั้น เกิดมีอยู่ที่วิธีการ
แขน ๒ ขา ๒ ปาก มือ ตา นี่แหละ
เป็นตัวสร้างบารมีทั้งนั้น ทำดีลงไปสิ

ท่านพ่อลี ธัมมธโร
วัดบรมนิวาส, สิงหาคม ๒๔๙๘

 

โอวาทธรรมหลวงปู่เทสก์ เทสรังสี
วัดหินหมากเป้ง อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย

คนต้องมีทิฏฐิด้วยกันทั้งหมดนั่นแหละ เรามาปฏิบัติมาละทิฏฐิ แต่ว่ามันไม่ละหรอก ทิฏฐิมันก็มีอยู่ทุกคนๆนั่นแหละ ล้วนแต่มากมาย การเอาทิฏฐิใส่กันแล้วมันไม่มีที่สิ้นสุด มันต้องละด้วยกัน ครั้นหากเรามีทิฏฐิแข็งกระด้าง คนอื่นเขาก็แข็งกระด้างเท่ากัน แข็งต่อแข็งใส่กันก็แตกหักน่ะซี ครั้นยอมลดยอมละทิฏฐิมานะคนหนึ่งเสีย ยอมด้านหนึ่งเสีย อีกด้านหนึ่งมันก็อาจจะลดละลงไปได้

จึงว่าศาสนานี้สอนเพื่อความปรองดองสามัคคีเป็นพื้น เรามาอยู่ในศาสนาของพระพุทธเจ้า แล้วไม่ปฏิบัติตามคำสอนของพระพุทธเจ้ามันก็ใช้ไม่ได้

หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี

 

โอวาทธรรมหลวงพ่อสุชาติ อภิชาโต
วัดญาณสังวราราม วรมหาวิหาร ต.ห้วยใหญ่ อ.บางละมุง จ.ชลบุรี

"ความสงบนี้สำคัญมาก
ถ้าไม่สงบ จะไม่เห็นกิเลส
ถ้ามีความสงบ พอไปสัมผัสรับรู้อะไร
แล้วใจกระเพื่อมขึ้นมา ก็จะรู้ทันทีว่า
กิเลสโผล่ออกมาแล้ว
...
ระดับของใจที่ไม่สงบ ต้องกระเพื่อมแรง
หน้าดำคร่ำเครียด ร้องห่มร้องไห้
ถึงจะเห็นว่า ใจทุกข์

สำหรับใจที่สงบ
เพียงแต่คิด เพียงแต่อยาก เท่านั้นเอง
ก็จะเห็นว่า ใจทุกข์แล้ว"

หลวงพ่อสุชาติ อภิชาโต

 

โอวาทธรรมหลวงปู่สมชาย ฐิตวิริโย
วัดเขาสุกิม จ.จันทบุรี

บุคคลผู้ที่จะทำสมาธิต้องมีศีลเสียก่อน เพราะศีลเป็นอุปการะของสมาธิ เมื่อไม่มีศีลแล้วการทำสมาธิย่อมจะเป็นไปได้ยาก

พระวิสุทธิญาณเถร(หลวงปู่สมชาย ฐิตวิริโย)

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ชา สุภทฺโท
วัดหนองป่าพง จ.อุบลราชธานี

โยม..อย่าลืมนะ หน้าที่ของเรานั้น ทำเหตุให้ดีที่สุดเท่านั้น ส่วนผลที่จะได้รับเป็นเรื่องของเขา ถ้าเราดำเนินชีวิตโดยมีการปล่อยวางเช่นนี้แล้ว ทุกข์ก็ไม่รุมล้อมเรา ธรรมะอย่างนี้...ใครๆ ก็ปฏิบัติได้ ปฏิบัติที่ไหนก็ได้ ปฏิบัติเมื่อไรก็ได้

หลวงปู่ชา สุภทฺโท

 

โอวาทธรรมหลวงพ่อเกษม เขมโก
สุสานไตรลักษณ์ จังหวัดลำปาง

"ความหลุดพ้นที่มนุษย์ทุกคนพึงหานั้น อยู่ที่ตนเอง
หากตนเองมุ่งปฏิบัติตามคำสอนของพระพุทธเจ้า
ก็จะได้พบไม่ยาก ขอให้มุ่งปฏิบัติเถิด
การหลุดพ้นนั้น จะต้องทำจิตของตนให้หมดกิเลส
หมดสิ้นจากทุกข์ทุกอย่าง หมดสิ้นจากราคะ
หมดสิ้นจากสิ่งที่อยากจะได้...
สิ่งที่เรียกว่า โลภ โกรธ หลง ตัดสิ่งนี้ให้หมดสิ้น
และเจริญวิปัสสนากรรมฐาน จึงได้พบทางหลุดพ้น
อาตมาทำตามวิธีนี้ จึงได้พบกับสิ่งที่พระพุทธเจ้าทรงค้นพบ
ว่าเป็นทางดับที่แท้จริง"

หลวงพ่อเกษม เขมโก

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ชา สุภทฺโท
วัดหนองป่าพง จ.อุบลราชธานี

บางที่ก็ลืมนะ
ได้บ้านใหญ่โต สนุกสุขสำราญ
ลืมบ้านจริงๆ ของเรา
บ้านที่แท้จริงของเราอยู่ที่ไหน
บ้านที่จริงของเราคือมีความรู้สึกที่มันสงบ
คือ ความสงบนั่นแหละเป็นบ้านของเราจริงๆ
...
พระโพธิญาณเถร (หลวงพ่อชา สุภัทโท)
ปกหลังหนังสือบ้านที่แท้จริง
มรดกธรรม เล่มที่ ๒๒

 

โอวาทธรรมหลวงปู่แบน ธนากโร
วัดดอยธรรมเจดีย์ อำเภอโคกศรีสุพรรณ จังหวัดสกลนคร

"ให้ศึกษาเรื่องความเจ็บให้มาก อย่าไปท้อถอย อริยสัจธรรมความเจ็บความปวดนี้เป็นสัจจะที่พระอริยะเจ้าท่านยกย่องที่สุดว่าเป็นของประเสริฐ"

หลวงปู่แบน ธนากโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ชา สุภทฺโท
วัดหนองป่าพง จ.อุบลราชธานี

นี่ก็เหมือนกันฉันนั้น
ทุกสิ่งทุกอย่างในโลกนี้
มันเตรียมพร้อมอยู่แล้วที่จะสอนเรา
ถ้าเราทำปัญญาให้เกิด
นิดเดียวเท่านั้นแหละ
มันจะรู้แจ้งแทงตลอดในโลกนี้
...
พระโพธิญาณเถร (หลวงพ่อชา สุภัทโท)
ปกหลังหนังสือ ธรรมะคือธรรมชาติ
มรดกธรรมเล่มที่ ๘๑

 

โอวาทธรรมหลวงปู่สิม พุทธาจาโร
วัดถ้ำผาปล่อง อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่

"มรณกรรมฐานนั้นเข้ามาถึงบุคคลผู้ใด ไม่มีอาวุธยุทธภัณฑ์ใดๆ ในโลกมนุษย์ จะมาต่อสู้กับพญามัจจุราชคือความตายไปได้ ไม่มีเลย ยอมแพ้ทั้งนั้นแหละ เมื่อเป็นเช่นนี้ เวลา...นี้เป็นเวลาที่เราศึกษาเราฟังจำไว้แล้ว เราจะต้องนำไปประพฤติปฏิบัติ คือละบาปบำเพ็ญบุญ ให้เจริญในบุญในกุศล อย่าเป็นคนมักง่าย ท้อถอย ทำอะไรให้ทำเป็นหลักเป็นฐาน ทำอยู่ทุกวันทุกคืน ไม่ประมาท นั่งก็ภาวนา เดินก็ภาวนา ยินดีภาวนา ได้ดีมีสุขก็ภาวนา ทุกข์ร้อนอนาถาอย่างไรก็ภาวนา พุทโธในใจ ธัมโม สังโฆในใจ เตือนใจให้สงบตั้งมั่น รวมใจใ้ห้มาอยู่ภายใน ไม่ต้องไปรับเอาเรื่องราวต่างๆในโลก"

หลวงปู่สิม พุทธาจาโร