ประเพณีตักบาตรพระอุปคุต(ตักบาตรเที่ยงคืน)

ประวัติวัดอุปคุต

มีตำนานเล่าสืบกันมาว่า ครั้งหนึ่งมีสามีภรรยาฐานะยากจนคู่หนึ่งตั้งบ้านเรือนอยู่นอกเมืองเชียงใหม่ ประกอบอาชีพทำนาและค้าขายพอเลี้ยงชีพไปได้ เมื่อว่างจากทำนาทั้งสองก็นำเอาผลผลิตจากไร่สวนเข้ามาขายในตัวเมือง เชียงใหม่

วันหนึ่งในฤดูหนาวอากาศหนาวเหน็บ สองสามีภรรยาตื่นแต่เช้าเดินทางเข้าตัวเมืองพร้อมกับสัมภาระสำหรับค้าขาย ระหว่างเดินฝ่าอากาศที่หนาวเย็นก็ได้พรรณนาปรับทุกข์ต่อกันถึงความทุกข์ยาก ของครอบครัวตนเองที่ต้องตื่นแต่เช้าทำงานหนัก ซึ่งต่างจากครอบครัวของคนอื่นที่ยังนอนหลับสบาย หากไม่ทำเช่นนี้ก็ต้องอดอยากไม่มีจะกิน ทั้งสองต่างปลอบใจและให้กำลังใจซึ่งกันและกันและว่า "เราสองคนทำบุญมาน้อย ทำให้ด้อยวาสนา แม้จะทุกข์สาหัสอย่างไรก็จำเป็นต้องทน ต้องดิ้นรนต่อสู้ต่อไป"

สองสามีภรรยาปรับทุกข์กันเรื่อยมาจนข้ามแม่ น้ำปิงมาฝั่งตะวันตกเข้าถนนท่าแพ ขณะนั้นยังเป็นเวลาเช้ามืดและเป็นวันพระขึ้น ๑๕ ค่ำ พระจันทร์เต็มดวงสาดแสงสว่างไสวดูรื่นรมย์ทำให้ความเหนื่อยล้าของสามีภรรยา หายไปสิ้น ขณะเพลิดเพลินกับบรรยากาศอยู่นั้น สายตาของทั้งคู่ก็เหลือบไปเห็นสามเณรน้อยรูปหนึ่งอุ้มบาตร ครองผ้าเป็นปริมณฑลตัดกับแสงจันทร์นวลส่อง เป็นภาพที่น่าทัศนาเป็นอย่างยิ่ง ยังความปิติซาบซ่านเข้าสู่หัวใจของทั้งสอง อีกทั้งบังเกิดศรัทธาในตัวสามเณรจึงได้แบ่งสิ่งของที่ตั้งใจนำไปขายยกขึ้น อธิษฐานแล้วใส่ในบาตรของสามเณร หลังจากรับพรจากสามเณรแล้วชายผู้เป็นสามีนึกแปลกใจว่าสามเณรจากวัดใดกันอีก ทั้งออกบิณฑบาตแต่เช้าตรู่เพียงลำพังเช่นนี้ ฝ่ายสามีจึงเดินตามสามเณรไป แต่เมื่อสามเณรเดินไปถึงชายป่าก็หายวับไปที่ต้นไทรต้นหนึ่ง สามีเห็นเช่นนั้นก็วิ่งกลับมาบอกกับภรรยาและต่างเก็บความสงสัยไว้ในใจ

นับ จากที่ได้นำสิ่งของใส่บาตรเป็นกุศลศรัทธากับเณรน้อยรูปนั้น นับแต่วันนั้นสองสามีภรรยาก็เจริญรุ่งเรืองขึ้นตามลำดับไม่ว่าจะประกอบอาชีพ อะไรก็ได้ผลกำไรงามฐานะร่ำรวยขึ้น ต่อมาจึงทราบจากพระผู้เฒ่ารูปหนึ่งผู้ทรงอภิญญาญาณเคร่งครัดในศีลว่า การที่เจริญก้าวหน้าค้าขายร่ำรวยนั้นเนื่องจากอานิสงส์ที่ได้ตักบาตรกับ สามเณร ผู้ซึ่ง คือ พระปคุตมหาเถระที่เข้านิโรธสมาบัติอยู่ใต้สะดือทะเล ครั้นถึงวันพระขึ้น ๑๕ ค่ำ ท่านจะแปลงเป็นสามเณรน้อย ออกบิณฑบาตแต่เช้าตรู่เพื่อโปรดสัตว์ บุคคลใดได้ตักบาตรท่านพระมหาอุปคุต ถือว่าเป็นบุคคลที่โชคดีทำให้เจริญรุ่งเรือง

สองสามีภรรยาได้ฟังก็ เกิดปิติศรัทธา จึงได้สร้างวัดขึ้นที่บริเวณที่พบสามเณรน้อย ชาวบ้านเมื่อทราบข่าวต่างมาร่วมอนุโมทนาและช่วยเหลือร่วมทำบุญ โดยตั้งชื่อวัดนี้ว่า "วัดพระอุปคุต" ต่อมาเปลี่ยนเป็นเรียกสั้นๆ ว่า "วัดอุปคุต" สืบมาจนถึงทุกวันนี้



เป็งปุ๊ด เป็นวันสำคัญวันหนึ่งในคติล้านนา

ใน รอบหนึ่งปีมีวันเพ็ญสิบสองครั้ง วันเพ็ญที่ตรงกับวันพุธมีเกือบสองครั้งในหนึ่งปี ทำไมไม่เป็นเพ็ญจันทร์หรือเพ็ญศุกร์เพ็ญเสาร์ก็ไม่รู้เหมือนกัน เดาเอาว่าน่าจะเป็นวันสำคัญอะไรสักอย่างของพระมหาอุปคุตเถระ ทั้งนี้ก็เพราะประเพณีเพ็ญพุธเกี่ยวข้องกับพระอรหันต์หลังพุทธกาลรูปนี้ ตามตำนานเล่าว่าท่านเป็นอรหันต์ปราบมารสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช เป็นผู้มากมีฤทธิ์เดชทางเซอร์ๆ ประดุจพระมหาโมคคัลลานะอัตรสาวกเบื้องซ้ายแห่งพระโคตมพุทธเจ้าที่เราชาวพุทธ นับถือกันอยู่ในปัจจุบัน
พระอุปคุตยังมีชีวิตอยู่ ชาวไทล้านนา ไทใหญ่ ไทเขิน ไทลื้อซึ่งเป็นไทยที่ได้รับอิทธิพลบางอย่างมาจากพม่าเชื่อกันว่าท่านบำเพ็ญ ฌานอยู่ใต้ท้องสมุทร เวลาชาวล้านนาจะจัดงานเฉลิมฉลองอะไรใหญ่โตที่เกี่ยวเนื่องกับศาสนา เช่นงานปอยหลวงต่างๆ ก็จะมีพิธีอัญเชิญพระอรหันต์ปราบมารองค์นี้มาสถิตคุ้มครองในงาน

พิธีกรรม ก็น่ารักมาก เขาจะแห่เสลี่ยงเปล่าไปยังแหล่งน้ำที่ใกล้ๆ พอไปถึงก็ให้ผู้ชายลงไปในน้ำแล้วงมเอาหินก้อนหนึ่งขึ้นมา สมมุติเอาว่านี่แหละพระอุปคุต ฉันงมได้ท่านขึ้นมาแล้ว ขอนิมนต์ไปปราบปรามห้ามมารที่จะมารบกวนงาน แล้วจะเอาหินก้อนนั้นขึ้นเสลี่ยง แล้วจะแห่แหนกันกลับมาที่งาน พอเสร็จงานก็นิมนต์ท่านกลับยังแหล่งน้ำที่เดิม

ตำนานพระอุปคุตสยบมารมีดังนี้ ครั้งเมื่อพระเจ้าอโศกเปลี่ยนใจมาเชิดชูอุดมการณ์พุทธศาสนาที่เน้นอหิงสาและ สันติวิธีนั้น พระองค์ทรงทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาเป็นการใหญ่โต ครั้งหนึ่งทรงจดงานเฉลิมฉลองพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้า แต่พระยามารอิจฉาจึงรังควาน ดูเหมือนจะส่งพวงมาลัยอะไรสักอย่างมาให้ ไม่มีใครแก้กฤตยามนต์บางอย่างได้ งานเกือบล่ม พระมหาอุปคุตแก้ได้ ท่านยังได้แทรกกระดูกงู กระดูกสุนัขและกระดูกคนเข้าไปในมาลัยมาร แล้วส่งกลับคืนไปให้มาร พอมารเอามาลัยคล้องคอก็แก้ออกไม่ได้

คัมภีร์อโศกาวทานซึ่งเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับพระเจ้าอโศกมหาราชกล่าวว่าพระอุปคุตเป็นบุตรพ่อค้าชาวเมืองมถุรา

ในวันเพ็ญพุธ ชาวล้านนาจะไปตักบาตรเพ็ญพุธหรือตักบาตรอุปคุตก็เรียก ตักกันแต่ดึกดื่นค่อนคืนโน่นเลยจ้ะ เพราะเชื่อกันว่าในวันนี้พระอุปคุตจะจำแลงตนเป็นเณรน้อยมาบิณฑบาตในค่ำคืน นี้ ใครได้ใส่บาตรพระอุปคุตจะมีโชคลาภ จะได้บุญสุดสุดเลย แต่บุญอะไรก็สู้ทานแบบไม่หวังผลไม่ได้ ไม่เชื่อก็ลองทำดูซี

บทความโดย จุลจันทร์ นันนทมาลา

 

อนุโมทนา สาธุ สาธุ สาธุ

เพ็ญพุธ ก็ วันลอยกระทงที่จะถึงใช่ไหม?

 

ตั้งใจไว้แล้วว่าจะไปตักบาตรคืนนี้ค่ะ และขอขอบคุณสำหรับสาระดี ๆ ค่ะ

 

ที่มา: Tourthai.com

 

อีกรูปนะคะ

 

เสียดายเมื่อวานเพิ่งไปเชียงใหม่มาไม่น่ารีบกลับเลย

 

ขอเชิญร่วมพิธีใส่บาตรพระอุปคุตมหาเถระ (ตักบาตรเที่ยงคืน)
และร่วมสร้างสมเด็จองค์ปฐม 2 พระองค์

ณ วัดตึก ต.บางไผ่ อ.เมือง จ.นนทบุรี
(เข้าทางเดียวกับวัดสังฆทาน ริมแม่น้ำเจ้าพระยา สะพานพระราม ๕ )


ในวันอังคารที่ 20 สิงหาคม 2556
เริ่มงานตั้งแต่ เวลา ๑๐.๐๐ น.- ๒๔.๐๐ น.

พิธีสมโภชพระองค์ที่ ๑ สมเด็จองค์ปฐมทรงเครื่องมหาจักรพรรดิ์ พระชำระหนี้สงฆ์ มีซุ้มเรือนแก้วหน้าตัก ๔ ศอก ประดับเพชรและทองคำแท้ทั้งองค์

พิธีเททองหล่อพระองค์ที่ ๒ สมเด็จองค์ปฐมปางพระนิพพานวิสุทธิเทพพระนามว่าพระสิกขีทศพล สูง ๒.๕ เมตร

พิธีบวชสามเณรพระอุปคุต ๒๐ รูป และพิธีใส่บาตรพระอุปคุตเที่ยงคืน(หรือวันเพ็ญปุ๊ด)


กำหนดการ

วันที่ ๒๐ สิงหาคม ๒๕๕๖
เวลา ๑๒.๐๐ น. พิธีปลงผมสามเณรพระอุปคุต(เณร ๓ ขวบขึ้นไป) ๒๐ รูป
เวลา ๑๔.๐๐ น. พิธีบวชสามเณร ในพระอุโบสถ วัดตึก จ. นนทบุรี
เวลา ๑๙.๐๐ น. พิธีบวงสรวง
เวลา ๒๐.๐๐ น. พิธีสมโภชน์และเททองหล่อพระสมเด็จองค์ปฐมทั้ง ๒ พระองค์
เวลา ๒๒.๐๐ น. สามเณรพระอุปคุต เทศนาธรรม
เวลา ๒๔.๐๐ น. พิธีใส่บาตรพระอุปคุตมหาเถระ หรือพิธีตักบาตรเพ็ญปุ๊ด(พระภิกษุ สามเณร ประมาณ ๕๐ รูป)

โปรดเตรียมข้าวสารอาหารแห้งมาใส่บาตร

ประวัติพิธีใส่บาตรพระอุปคุตมหาเถระ (เพ็ญปุ๊ด) เป็นคติทางธรรมของชาวล้านนา ไทย มอญ พม่า อิสาน มีความเชื่อศรัทธาในบารมีธรรมของหลวงปู่อุปคุต เชื่อกันว่าหลวงปู่อุปคุตยังไม่มรณภาพ ตั้งแต่สมัยพระเจ้าอโศกมหาราช ท่านได้เสวยวิมุตติ อยู่ในวิมานแก้ว ณ สะดือทะเล จะเสด็จขึ้นมาโปรดสัตว์และเนรมิตตนเป็นสามเณรน้อยออกบิณทบาตรตอนเที่ยงคืน
พวกเราจึงเตรียมข้าวสารอาหารแห้งเสมือนหนึ่งว่าได้ใส่บาตรหลวงปู่อุปคุต ในเที่ยงคืนวันอังคารที่เข้าสู่วันพุธ


สามารถติดต่อสอบถามได้ที่
คุณมยุรพัชร์ อัมพรต โทร.086-3521438

หรือ ร่วมบุญตามกำลังศรัทธาได้ที่

ธ.ไทยพาณิชย์ สาขาศิริราช อ อมทรัพย์
ชื่อบัญชี กนกวรรณ คนซื่อ
เลขที่บัญชี 016-435-094-9
( เริ่มใช้บัญชีนี้ วันที่ 21 มีนาคม 2556 )


ขอเชิญร่วมเป็นเจ้าภาพ หรือ ร่วมบุญตั้งแต่ 1 บาทขึ้นไปได้ทุกกองบุญ

1. เจ้าภาพปิดทองคำแท้ 100 แผ่น กองละ 600 บาท หรือแผ่นละ 6 บาท
2. เจ้าภาพเททองหล่อทองเหลือง ก้อนเล็ก 100 บาท ก้อนใหญ่ 500 บาท
3. เจ้าภาพบวชสามเณรพระอุปคุต (20 รูป) รูปละ 1,500 บาท
4. เจ้าภาพโรงทานและเครื่องดื่ม ต้องการนำอาหารมาเลี้ยงเอง แจ้งที่ คุณมยุรพัชร์(บี) โทร. 086-352-1438
(ตั้งโรงทานได้ตั้งแต่เวลา 12.00 น. เป็นต้นไป หรือตามที่ท่านสะดวก ยังขาดเจ้าภาพโรงทานอยู่)
5. เจ้าภาพสร้างวิหารแก้วเพื่อประดิษฐาน พระสมเด็จองค์ปฐม และหลวงปู่อุปคุตมหาเถระปางจกบาตรทรงพญานาคราชสามเศียร ณ วัดตึก นนทบุรี (แล้วแต่จิตศรัทธา)


ติดตามเพิ่มเติมได้ที่
http://palungjit.org/posts/7637902


Thai PBS ข่าว วัดตึก ตักบาตรเที่ยงคืน
<a href="http://news.thaipbs.or.th/video/วัดตึก-จนนทบุรี-จัดงานตักบาตรพระอุปคุต">ThaiPBS Video - วัดตึก จ.นนทบุรี จัดงานตักบาตรพระอุปคุต </a>