78.ไหว้พระ ๙ วัด ฝั่งธนบุรี

๗๘

ไหว้พระ ๙ วัด ฝั่งธนบุรี
​

ปีนี้หน้าร้อนอากาศร้อนอบอ้าวมากไม่อยากออกไปดูโลกภายนอกที่ไหนเลยเห็นใจคนที่ทำงานกลางแดดต้องมีความอดทนสูง ได้อ่านข่าวตามเฟสบุ๊คและหนังสือพิมพ์เห็นมีผู้เสียชีวิตจากอาการฮีทสโตรกหรือเป็นลมแดด(Heat Stroke) เกิดจากร่างกายอยู่ในสภาวะอุณหภูมิสูงเกินไป
จนทำให้อวัยวะภายในล้มเหลว ต้องระวังกันให้ดีนับวันอากาศยิ่งร้อนขึ้นร้อนขึ้น...

ในช่วงนี้ไม่ได้วางแผนไปเที่ยวที่ไหน แต่ทว่ามีโอกาสได้ไปล่องเรือไหว้พระ ๙ วัด จึงขอร่วมด้วยสักหน่อย การล่องเรือไหว้พระ ๙ วัดครั้งนี้ถูกจัดขึ้นหลายครั้ง ทีแรกจะไปแค่ครั้งเดียว เพราะพอไหว้พระเสร็จแทบไม่ไหว โดนแดดเผา แต่ว่าภาพที่ถ่ายมาถ่ายไม่ครบจุดสำคัญๆ ในวัด จึงต้องขอซ่อมอีกรอบ พอไปอีกรอบก็ไม่ครบเหมือนเดิม ด้วยต้องรีบไหว้ รีบขึ้นเรือ จะมัวแต่เดินถ่ายรูปแล้วมาขึ้นเรือช้า ก็จะถูกสมาชิกที่มาในเรือค้อนเอาได้...

​

 

กำหนดการ เขาให้มาลงทะเบียนที่วัดตลิ่งชันในเวลา ๗ โมงเช้า ซึ่งที่นี่เป็นวัดแรกที่จะไหว้พระ มีการแจกพาสปอร์ตให้กับผู้ลงเรือ เมื่อไปถึงวัดไหน ไกด์ประจำเรือก็จะแสตมป์ให้ และพอเสร็จกิจกรรมก็ให้นำไปแลกของที่ระทึก(ระลึก) วัดที่จะไปไหว้พระทั้ง ๙ แห่ง ก็จะมี

๑. วัดตลิ่งชัน
๒. วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร
๓. วัดระฆังโฆสิตารามวรมหาวิหาร
๔. วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร
๕. วัดกัลยาณมิตรวรมหาวิหาร
๖. วัดหงส์รัตนารามราชวรวิหาร
๗. วัดอินทารามวรวิหาร
๘. วัดปากน้ำ ภาษีเจริญ พระอารามหลวง
๙. วัดกำแพง บางจาก

ลงทะเบียนเรียบร้อยแล้ว ทางผู้จัดก็จะแจกดอกบัวธูปเทียนให้ไหว้พระ สิ่งที่เตรียมไปอย่างเดียวในการไหว้พระครั้งนี้คือปัจจัยทำบุญ...พร้อมแล้วก็ไปไหว้พระกันเลยยยย...

​

 

​

วัดแรก...วัดตลิ่งชัน...

ตั้งอยู่ที่ถนนชักพระ แยกจากถนนบางกอกน้อย-ตลิ่งชัน แขวงคลองชักพระ เขตตลิ่งชัน กรุงเทพมหานคร

ตามประวัติฉบับกรมการศาสนา
วัดตลิ่งชันสร้างขึ้นในสมัยอยุธยาตอนปลาย ประมาณ พ.ศ.๒๓๑๐ ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ ๑๘ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๒๕ ไม่ปรากฏหลักฐานว่าผู้ใดสร้าง
หนังสือ การสืบค้นประวัติวัดตลิ่งชันและเกร็ดความรู้ทางพระพุทธศาสนา พ.ศ.๒๕๔๙ กล่าวว่ามีรากฐานอุโบสถเก่าซ้อนอยู่ใต้อุโบสถหลังปัจจุบัน และใต้ฐานชุกชีลงไปใต้ดินก็มีฐานชุกชีเก่าอยู่ และมีการบูรณปฏิสังขรณ์หลายครั้ง เช่นเมื่อ พ.ศ.๒๔๖๐ พ.ศ.๒๕๐๗ และ พ.ศ.๒๕๑๙

 

​

สิ่งก่อสร้างสำคัญภายในวัด

พระอุโบสถ หันหน้าไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ออกสู่คลองบางกอกน้อย (ปัจจุบันตั้งอยู่ห่างจากคลองบางกอกน้อยประมาณ ๗๐ เมตร) เป็นอุโบสถที่มีมาแต่เดิม และได้ผ่านการบูรณะมาหลายครั้ง เช่น ในสมัยรัชกาลที่ ๑ ในสมัยรัชกาลที่ ๓ ครั้งพระครูทิวากรคุณ(กลีบ พุทฺธรกฺขิโต) เป็นเจ้าอาวาสเมื่อ พ.ศ.๒๔๖๐ และบูรณะครั้งใหญ่สมัยพระครูปลัดสุวัฒนสุตคุณ (ศิริชัย สิริจนฺโท) ระหว่าง พ.ศ.๒๕๑๙ – ๒๕๓๒ เช่น การประดับเครื่องลายครามและเครื่องถ้วยเบญจรงค์ที่หน้าบัน
ทางด้านหน้าประดับเครื่องถ้วยและพระพุทธรูป ขอบล่างหน้าบันมีป้าย “พระครูทิวากรคุณ (กลีบ พุทฺธรกฺขิตฺโต)” ส่วนด้านหลังประดับถ้วยลายครามขนาดเล็กจนเต็ม กับมีป้ายออกนาม “พระครูโสภณสาธุกิจ (ทฤษดี)” นอกจากนั้นยังมีการประดับลวดลายปูนที่เสา บางส่วนประดับกระจกสี)
ผนังด้านในอุโบสถระหว่างหน้าต่างภายในอุโบสถมีภาพประดับมุก เรื่องมโหสถชาดก (สร้าง พ.ศ.๒๕๓๒) บานหน้าต่างประดับมุกเป็นลวดลายต่างๆ กัน เช่น ทศชาติชาดก เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ตราประจำจังหวัด และพัดยศพระราชาคณะ สร้างในสมัยพระครูปลัดสุวัฒนสุตคุณเป็นเจ้าอาวาส
ผนังเหนือหน้าต่างเขียนภาพจิตรกรรมเป็นภาพพระอดีตพุทธเจ้าประทับนั่งปางสมาธิบนฐานบัวบนพื้นสีดำ คั่นด้วยช่อดอกไม้ร่วง เรียงกันขึ้นไป ๕ ชั้น (เขียนขึ้นตามรูปแบบเดิมในสมัยพระครูสุวัฒนสุตคุณ)

 

​

พระประธานในพระอุโบสถ

พระประธาน พระนามว่า “พระพุทธชัยมงคลประสิทธิ์นฤมิตรประชานารถ” เป็นพระหินทรายแดง ปางมารวิชัย ปั้นรักพอกเป็นพระทรงเครื่องอย่างใหญ่ มีสังวาลกากบาทไขว้กันที่พระอุระและสวมชฎา คล้ายศิลปะสมัยอยุธยาตอนปลายตั้งแต่รัชกาลพระเจ้าปราสาททองลงมา

 

​

บนฐานชุกชีประดิษฐานพระพุทธรูปทรงเครื่องหลายองค์ ที่น่าสนใจคือพระพุทธรูปยืน ๒ องค์ ขนาบข้างพระประธาน เป็นพระพุธรูปทรงเครื่องน้อยที่มีทับทรวง สวมกระบังหน้า และรัดเกล้า แบบอยุธยาตอนต้นหรืออยุธยาตอนกลาง

 

พระพุทธชัยมงคลประสิทธิ์นฤมิตรประชานารถ
​

รอบอุโบสถมีเสมาหล่อซีเมนต์ประดิษฐานเป็นแถวบนกำแพงแก้ว ประดับตัวอักษรย่อ “ต ล ช” (ตลิ่งชัน) แต่เสมาที่หน้าอุโบสถจำนวน ๓ ใบ ประดิษฐานอยู่ภายในซุ้มเสมาทรงกูบ ๓ ซุ้ม นั้น เป็นเสมาหินทรายสีแดง ลักษณะเพรียวสูง อกเสมาเป็นรูปดอกไม้ ๔ กลีบ ซึ่งแตกต่างจากเสมาใบอื่น เสมาทั้ง ๓ ใบนี้ทางเจ้าอาวาสได้รับมาจากวัดสักใหญ่ อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี เมื่อ พ.ศ.๒๕๕๐ ซึ่งขนย้ายมาจากวัดเพลง(ร้าง) หรือวัดเพลงร้างกลางสวน ตำบลบางขุนกอง อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี อีกทอดหนึ่ง ที่สันนิษฐานว่ามีอายุอยู่ในช่วงสมัยอยุธยาตอนปลาย

 

พระพุทธชัยมงคลประสิทธิ์นฤมิตรประชานารถ​

 

พระพุทธชัยมงคลประสิทธิ์นฤมิตรประชานารถ​

 

พระพุทธชัยมงคลประสิทธิ์นฤมิตรประชานารถ​

 

​

ศาลาอดีตเจ้าอาวาส
ประดิษฐานรูปหล่ออดีตเจ้าอาวาส ได้แก่ พระครูรัตนโสภณ พระครูทิวากรคุณ (หลวงปู่กลีบ) และพระครูโสภณสาธุกิจ (ทฤษดี เตชธมฺโม) ปัจจุบันเป็น “ศาลาพระเครื่องวัดตลิ่งชัน” ให้เช่าพระเครื่องและวัตถุมงคลของทางวัด

ศาลาการเปรียญ อยู่ทางด้านหลังศาลาอดีตเจ้าอาวาส

มณฑปพระพุทธบาท สร้าง พ.ศ.๒๔๙๕ อยู่ด้านหลังศาลาบำเพ็ญกุศล

 

เมื่อก่อนนั้นนั่งรถผ่านวัดตลิ่งชัน(ยังไม่เคยเข้ามาไหว้พระที่วัดตลิ่งชันนะ ครั้งนี้ครั้งแรก) น้าชอบหลอกว่าวัดผีดุ พอมองเข้าไปในวัดก็เห็นพระอุโบสถ ซึ่งครั้งนั้นจำได้ว่าพื้นผนังและเสาจะมีลวดลายไทยทั่วทั้งหลัง มองดูสวยดีแต่อึมครึมทึบๆ แต่มาไหว้พระครั้งนี้แปลกตาและเปลี่ยนไป ทีแรกก็ยังนึกไม่ออกว่ามีอะไรเปลี่ยนแปลง พอลองนึกๆ ตอนนี้พระอุโบสถบูรณะใหม่เป็นสีขาว แต่ซุ้มพระตูยังคงลวดลายเดิมอยู่ ดูแล้วโปร่งขึ้นมาก
ก่อนที่จะเขียนกระทู้นี้ นั่งเล่นเฟสบุ๊คอยู่ ก็มีเรื่อง ผีๆ ที่เกี่ยวกับวัดตลิ่งชัน เด้งขึ้นมา จึงคัดลอกและแชร์ไว้ จากเพจเครือข่ายการท่องเที่ยวภาคประชาสังคม ลองอ่านดูนะ...

:boo::boo::boo::boo::boo:
​

“ผียายหวานกับความทรงจำของชาวเกาะศาลเจ้า ..
เรื่องราวของหญิงสาวชาวตลิ่งชันชื่อ "หวาน" เป็นแม่ค้าแจวเรือขายของ ที่เล่าต่อกันมาว่าถูกสามีฆ่าตาย บ้างก็ว่าตายทั้งกลม มักปรากฏร่างให้เห็นริมถนนชักพระยืนโบกสามล้อเมื่อแรกสร้างใหม่สภาพเป็นถนนลูกรัง ราวปี ๒๕๐๐ ต้น ๆ บางครั้งก็ห้อยหัวจากต้นไม้ริมคลองชักพระ จนคนทั่วไปเมื่อผ่านวัดตลิ่งชันก็จะพายชิดตลิ่งฝั่งบางกอกน้อยที่พายผ่านวัดตลิ่งชันต้องหลีกไปพายชิดตลิ่งฝั่งบางขุนศรี
ชาวตลิ่งชันไปหาถึงหลวงพ่อช่วง เจ้าอาวาสจำปา ให้มาสะกดวิญญาณโดยทำพิธีกับเรือจ้างของหวาน และนำเรือของหวานมาเก็บรักษาไว้ที่วัดจำปา จนกระทั่งเมื่อไม่นานมานี้ชาวบ้านไปพบเรือจ้างลำนี้ที่ใต้ถุนกุฏิหลวงพ่อช่วงที่มรณภาพไปหลายสิบปีแล้ว ชาวบ้านที่อายุหกสิบปีขึ้นไปนึกถึงเรื่องน่ากลัวของ "ผียายหวาน" ได้ และเชื่อว่าเรือที่พบเป็นเรือจ้างของยายหวาน เลยนำมาให้คนได้ขอโชคลาภ”


ทำบุญไหว้พระวัดตลิ่งชันเสร็จแล้ว มานั่งคอยเวลาเรือออกที่ท่าน้ำวัด ที่วัดนี้ยังมีตลาดน้ำด้วย ชื่อว่าตลาดน้ำวัดตลิ่งชัน ซึ่งเป็นคนละตลาดน้ำตลิ่งชันที่อยู่หน้าสำนักงานเขตตลิ่งชัน ทั้งสองตลาดน้ำนี้อยู่ใกล้ๆ กัน บางคนอาจสับสนได้....

 

ได้เวลาก็ลงเรือไปวัดที่ ๒
ที่วัดนี้ไกด์ประจำเรือเล่าให้ฟังคร่าวๆ ว่า
ในสมัยแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
ใช้เป็นลานประหารนักโทษเชลยศึกจากค่ายบางแก้ว
มีเรื่องเล่าเกี่ยวกับความเฮี้ยนต่างๆ ของวิญญาณที่ถูกประหาร
จนต้องมีการสร้างศาลไว้ด้วย...

rabbit_scaryrabbit_scaryrabbit_scaryrabbit_scaryrabbit_scary

 

​

วัดที่ ๒ วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร

สร้อยฟ้ามาลาเคยเดินผ่านวัดนี้หลายครั้ง แต่ยังไม่เคยเข้ามาไหว้พระ

สถานะและที่ตั้ง
วัดสุวรรณาราม พระอารามหลวงชั้นโท ชนิดราชวรวิหาร ตั้งอยู่เลขที่ ๓๓ แขวงบางขุนนนท์
เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร มีที่ดินตั้งวัด เนื้อที่ ๑๒ ไร่เศษ

ประวัติความเป็นมา
วัดสุวรรณาราม เป็นวัดโบราณ สร้างสมัยกรุงศรีอยุธยา เดิมชื่อ วัดทอง พระบาทสมเด็จ
พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช โปรดให้สร้างพระอุโบสถ พระวิหาร กำแพงแก้ว เก๋ง พร้อมทั้งเสนาสนะขึ้นใหม่ทั้งพระอาราม พระราชทานนามว่า วัดสุวรรณาราม นอกจากนี้สมเด็จพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท ทรงมีพระราชศรัทราสร้างเครื่องป่าช้าขึ้น คือ เมรุ สร้างหอสวดมนต์ หอทิ้งทาน โรง โขน โรงหุ่น ระทาและพลับพลา โรงครัวพร้อมทุกอย่าง ถวายเป็นสมบัติในพระบรมมหาราชวัง สำหรับเป็นที่พระราชทานเพลิงศพอีกส่วนหนึ่งวัดทองหรือวัดสุวรรณารามแห่งนี้ จึงเป็นวัดที่ประกอบพิธีปลงศพเป็นสำคัญทั้งศพเจ้านายและขุนนางผู้ใหญ่ เพราะมีการพระราชพิธีหรือพิธีต้องนำศพออกไปพระราชทานเพลิง ณ วัดนอกกำแพงพระนครแล้วยังคงต้องคำนึงถึงวัดที่ต้องมีการคมนาคมสะดวกด้วย สมัยแรกสร้างกรุงเทพมหานครนั้นปรากฏว่ามีเมรุที่โปรดให้สร้างขึ้นที่วัดสุวรรณารามนี้แห่งหนึ่ง ต่อเมื่อถึงรัชกาลที่ ๓ มีถนนหนทางสะดวกขึ้นมากแล้ว จึงโปรดให้สร้างเมรุขึ้นที่วัด สระเกศอีกแห่งหนึ่ง

ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงบูรณปฏิสังขรณ์เพิ่มเติมและขยายพื้นที่วัดให้กว้างขึ้น โปรดให้สร้างกุฏิสงฆ์ขึ้นหมู่หนึ่งเป็นอาคารก่ออิฐถือปูน จำนวน ๖ หลัง หอระฆัง หอพระไตรปิฎกศาลาการเปรียญ และโปรดให้จัดงานสมโภชพระอารามในปีพุทธศักราช ๒๓๗๔

 

​

พระอุโบสถ
เป็นอาคารก่ออิฐถือปูน สถาปัตยกรรมสมัยรัชกาลที่ ๑ ฐานเป็นลวดบัวฐานปัทม์ทรงอ่อนโค้งปากสำเภา ศิลปสมัยอยุธยาตอนปลาย ผสมผสานระเบียบแบบแผนที่เป็นพระราชนิยมในสมัยรัชกาลที่ ๑ โดยโครงสร้างพระอุโบสถคล้ายวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ต่างกันตรงที่อุโบสถวัดสุวรรณารามไม่มีเฉลียงรอบพระอุโบสถ มีระเบียงทั้งด้านหน้าและด้านหลัง หลังคาลด ๓ ชั้น มุงกระเบื้อง ประดับช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ หน้าบันจำหลักรูปเทพพนม และรูปพระนารายณ์ทรงครุฑปิดทอง บานประตู หน้าต่าง เขียนลายรดนํ้าทรงพุ่มข้าวบิณฑ์

 

หน้าบันพระอุโบสถ
​

 

​

จิตรกรรมฝาผนังภายในเป็นภาพเทพชุมนุม ภาพเล่าเรื่องทศชาติพระพุทธประวัติตอนผจญมาร และตอนเสด็จลงจากดาวดึงส์เป็นต้น อันเป็นภาพที่ยกย่องกันว่างามยอดเยี่ยมของยุครัตนโกสินทร์ ซึ่งเป็นฝีมือของช่างที่มีชื่อเสียงในสมัยรัชกาลที่ ๓ อาจารย์ทองอยู่(หลวงวิจิตรเจษฎา) เขียนภาพเนมีราชชาดก อาจารย์คงแป๊ะ(หลวงเสนีย์บริรักษ์) เป็นคนจีน เขียนภาพมโหสถ ซึ่งได้ดัดแปลงเทคนิคแบบจีนมาใช้ โดยเฉพาะการใช้พู่กันปลายเรียวแหลมที่เรียกว่าหนวดหนู ตัดเส้น การใช้สีอ่อนแก่ รวมทั้งการเขียนแรเงาบาง ๆ ทำให้ภาพแสดงการเคลื่อนไหว และมีสีที่สดใส

 

​

พระประธานในพระอุโบสถ

เป็นพระพุทธรูปหล่อสำริดปางมารวิชัย ศิลปะสมัยสุโขทัย หน้าตักกว้าง ๖ ศอก ๑ คืบ มีพระนามว่า พระศาสดา สันนิษฐานว่าอัญเชิญมาจากสุโขทัย มีปรากฏเรื่องเกี่ยวกับการสร้างเป็น ๒ นัย คือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงสันนิษฐานไว้ว่าพระพุทธรูปองค์นี้ไม่ปรากฏเรื่องราวแต่พิจารณาจากลักษณะแล้วเห็นว่าเป็นฝีมือเดียวกับช่างที่หล่อพระศรีศากยมุนีซึ่งอัญเชิญมาจากเมืองสุโขทัยครั้งแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช จึงทรงเห็นว่าคงจะเชิญพระศาสดามาในคราวเดียวกัน ส่วนหนังสือประวัติวัดสุวรรณารามกล่าวว่า พระศาสดาองค์นี้ไม่ปรากฏนามผู้สร้าง และสร้างในสมัยใด สันนิษฐานว่าพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช คงจะทรงหล่อขึ้น เพื่อเป็นพระประธานในพระอุโบสถเมื่อคราวทรงปฏิสังขรณ์วัดสุวรรณารามขึ้นใหม่ โดยพระพุทธรูปองค์นี้ไม่ปรากฏนามเฉพาะ มีเพียงชื่อที่ชาวบ้านเรียกกันทั่วไปว่า "พระศาสดา" หลวงพ่อศาสดา มีคนมากราบไหว้นมัสการหรือบนบานศาลกล่าวโดยเฉพาะเรื่องเกี่ยวกับเกณฑ์ทหาร มิให้ถูกจับได้ใบแดง ต้องไปเกณฑ์ทหาร นิยมแก้บนด้วยการวิ่งม้าแต่ไม่ได้ใช้ม้าจริงๆ เพียงแค่ใช้คนวิ่งและมีผ้าขาวม้าเป็นสัญลักษณ์แทนม้าเท่านั้น ทั้งนี้ประเพณีการแก้บนเช่นนี้ยังมีสืบทอดมาจนปัจจุบัน

 

​

มีเรื่องเล่าขานกันว่า "หลวงพ่อศาสดา" โปรดการวิ่งม้าเป็นอย่างยิ่งมีคนมาบนบานศาลกล่าวเรื่องของการงานและการค้าขาย เมื่อสำเร็จผล ได้ฝันว่า มีพราหมณ์ท่านหนึ่งมาบอกว่าให้แก้บนด้วยการวิ่งม้า กลายเป็นที่มาของการวิ่งม้าแก้บนที่วัดแห่งนี้

 

​

ยังมีเรื่องเล่าอีกว่า มีคนมาวิ่งม้าแก้บนแต่แกล้งวิ่งม้าหลอกๆ ไม่ยอมวิ่งจริงๆ แต่ดำเนินไปได้เพียงสักครู่ทันใดนั้นได้มีมือขนาดยักษ์มาเขกหัวทั้งๆ ที่บริเวณนั้นไม่มีใครเลย นับแต่นั้นมาทำให้หลายคนไม่กล้าวิ่งม้าหลอกๆ แก้บนอีก การวิ่งม้าแก้บนเป็นคติความเชื่อที่สืบทอดกันมาของชาวบ้านบุ ชุมชนในบริเวณวัดสุวรรณารามอันเกิดจากความเคารพศรัทธาที่มีต่อหลวงพ่อศาสดา ในอดีตการแก้บนวิ่งด้วยม้าก้านกล้วยแต่ปัจจุบันเปลี่ยนมาใช้ผ้าขาวม้าแทน การบนวิ่งม้าที่วัดแห่งนี้มีข้อห้ามมิให้พูดคำว่า "ขอ" เป็นอันขาด การแก้บนจะทำที่ใบเสมาแรกทางด้านหน้าของพระอุโบสถเพราะตั้งอยู่ใน
ตำแหน่งที่ตรงกับหลวงพ่อศาสดาพอดี ก่อนที่จะทำการวิ่งม้าแก้บนจะต้องนำผ้าขาว ม้ามาวางหน้าใบเสมาและต้องขมวดปมให้เรียบร้อย ผ้าขาวม้าผืนเล็ก-ใหญ่ ตามขนาดตัว ในการวิ่งม้าแก้บน จะต้องวิ่ง ๓ รอบขึ้นไป และต้องร้องเสียงม้าไปพร้อมกันด้วย เมื่อวิ่งเสร็จนำผ้าขาวม้ามาวางกับพื้นตรงหน้าใบเสมาใบแรกแล้วกราบลาเป็นอันเสร็จพิธี