แนวทางปฏิบัติธรรมของ หลวงปู่ต่างๆ

โอวาทธรรมหลวงปู่แบน ธนากโร
วัดดอยธรรมเจดีย์ จ.สกลนคร

"วันนี้มีโยมมาขอพร ขอพระอะไร ขอพรอะไรก็ได้ทั้งนั้นล่ะ ว่างั้น ถ้าอย่างนั้นก็จะให้พรที่ดีที่สุด คือให้ภาวนาดีๆ"

หลวงปู่แบน ธนากโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่เปลี่ยน ปัญญาปทีโป
วัดอรัญญวิเวก อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่

คนที่ไม่ทำความเพียร ไม่ก้าวขาเดิน
แต่อีกคน เขาไม่สนใจ เขาก้าวขาเดินไปเรื่อย ๆ
เขาก็จะไปถึงหมู่บ้านที่จะไป
เขาก็มีความสุขเมื่อเขาไปถึงแล้ว
เขาเดินไม่หยุด เดินไปเรื่อย ๆ ไม่ติดหนัง ลิเก ละคร
และการปฏิบัติของตนถูกต้อง
ก็จะได้สำเร็จ มีความสุข ก็คือ การพ้นทุกข์

หลวงปู่เปลี่ยน ปัญญาปทีโป

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ดูลย์ อตุโล
วัดบูรพาราม จ.สุรินทร์

เมื่อจิตกระทบอารมณ์ภายนอกอย่างไร
ก็ให้หยุดอยู่แค่นั้น อย่าไปทะเลาะวิวาทโต้แย้ง
อย่าไปเอออวยเห็นดีเห็นงาม ให้จิตได้ก่อรูปก่อร่าง
เป็นตุเป็นตะ เป็นเรื่องเป็นราวยืดยาวออกไป

หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

 

โอวาทธรรมท่านพ่อลี ธมฺมธโร
วัดอโศการาม จ.สมุทรปราการ

ภาวนาแปลว่า การทำบุญกุศลให้ผุดขึ้นในดวงจิตดวงใจ
ผู้ใดตั้งใจอยู่ในเมตตาภาวนา เจริญสมาธิเป็นอารมณ์อยู่เสมอแล้ว
ก็เท่ากับผู้นั้นได้สร้างพระไว้ในจิตในใจของตนเอง
ย่อมจะมีผลดีตลอดชาติ

ท่านพ่อลี ธัมมธโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ชา สุภทฺโท
วัดหนองป่าพง จ.อุบลราชธานี

รู้ ป.ตรี กิเลสมันก็ป.ตรีเหมือนกัน
รู้ ป.โท กิเลสมันก็ป.โทเหมือนกัน
รู้ ป.เอก กิเลสมันก็จบดอกเตอร์เหมือนกัน

หลวงปู่ชา สุภทฺโท

 

พระนิพนธ์ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

อำนาจแห่งมโนกรรม

ในสมัยพุทธกาล มีเรื่องที่พระภิกษุรูปหนึ่งเมื่อมรณภาพลงพระรูปหนึ่งจะนำจีวรไป พระพุทธเจ้าทรงห้ามและรับสั่งเล่าว่า พระภิกษุผู้เป็นเจ้าของจีวรนั้น ได้มาเกิดเป็นเล็นเกาะอยู่ที่จีวรที่ท่านซักตากไว้ เพราะจิตของท่านเมื่อจะมรณภาพนั้นผูกพันอยู่กับจีวรผืนนั้น ที่ท่านเพิ่งได้มา

กรรมทางใจหรือมโนกรรมมีโทษหนักเพียงนี้ ทำมนุษย์ในชาติหนึ่ง ให้เป็นสัตว์ในอีกชาติหนึ่งก็ได้ ที่สำคัญอย่างยิ่งก็คือเมื่อเป็นสัตว์แล้ว ก็ยังระลึกถึงครั้งเมื่อเป็นมนุษย์ได้ จะเดือนร้อนใจเพียงไหน พระพุทธเจ้ารับสั่งห้ามไม่ให้นำจีวรไป เพราะเล็นที่เป็นเจ้าของจีวรครั้งยังเป็นพระภิกษุนั้นหวงอยู่ ถ้านำจีวรไปก็จะโกรธแค้นขุ่นเคือง จะทำให้ไม่ได้ไปเสวยผลแห่งกรรมดีที่ได้กระทำไว้แล้วเป็นอันมาก

อำนาจกรรมแม้เพียงมโนกรรมทางใจ ไม่ได้ปรากฏเป็น กายกรรม วจีกรรม ถึงเป็นการเบียดเบียนทำร้ายผู้ใด ก็ยังมีอำนาจใหญ่ยิ่งเพียงนี้ พระพุทธเจ้ายังทรงเตือนให้ระวัง ทุกคนจึงควรระวังให้จงหนัก

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

 

โอวาทธรรมหลวงปู่บุญมี โชติปาโล
วัดสระประสานสุข จ.อุบลราชธานี

หลวงปู่บุญมีท่านจะพานํากล่าวหลักในการดําเนินชีวิตเป็นประจํา เพื่อกระตุ้นให้คิดพิจารณาและนําไปปฏิบัติตาม ดังนี้

“สาธุละชั่ว ประพฤติดี ละทิฐิ ไม่เป็นพาล หวังเพื่อพระนิพพาน บําเพ็ญญานสนองคุณ สนองแล้วคุณพระแก้ว ๒ องค์ประจําชีวิต ทุกก้าวเดินไปมา สาธุ”

หลวงปู่บุญมี โชติปาโล

 

โอวาทธรรมหลวงพ่อสุชาติ อภิชาโต
วัดญาณสังวราราม จ.ชลบุรี

ไตรลักษณ์นี้แหละ เป็นปัญญาทางพระพุทธศาสนา ไม่ต้องศึกษากว้างขวาง ศึกษาไตรลักษณ์นี้ก็พอ เวลามองอะไรให้มองว่า ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ของเรา

หลวงพ่อสุชาติ อภิชาโต
(จุลธรรมนำใจ ๒๑ วันที่ ๒๓ พฤษภาคม ๒๕๕๓)

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ทอง จันทสิริ
วัดอโศการาม จ.สมุทรปราการ

"สังขารวิบากมันยังมีอยู่ ก้อต้องประคองกันไป มันเป็นธรรมชาติของมัน จะไปเอาอะไรกับมัน ถึงเวลามันก้อหยุด ก้อแตกดับไปเอง"

หลวงปู่ทอง จันทสิริ

 

โอวาทธรรมหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี

สมาธิเป็นเครื่องสงบใจ ส่วนเรื่องการปล่อยวาง เป็นเรื่องของปัญญา

หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน

 

พระนิพนธ์สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

" เหตุที่ต่างก็มีภพชาติมานับไม่ถ้วนในอดีต ต่างก็ทำกรรมทั้งดีและไม่ดีไว้นับไม่ถ้วนเช่นกันในภพชาติทั้งหลายนั้น เจ้ากรรมนายเวรที่ได้ไปก้ำเกินเบียดเบียนทำร้ายไว้ก็ย่อมมีไม่น้อยเช่นกัน ทำนองเดียวกับผู้เป็นมารดาบิดาบุพพารีผู้มีพระคุณ ก็ต้องมีมากมายเช่นกัน

ชาตินี้แม้จะไม่อาจล่วงรู้ได้ว่าเป็นใครต่อใครบ้าง แต่ก็พึงยอมรับว่ามีอยู่ทั้งในภพภูมิที่พ้นความรู้เห็นของผู้ไม่มีความสามารถ และทั้งในภพภูมิเดียวกับเราทั้งหลายนี้ด้วย ทั้งเจ้ากรรมนายเวรและทั้งผู้มีพระคุณ

เมื่อจะขอโทษท่านผู้เป็นเจ้ากรรมนายเวร ก็พึงทำเช่นเดียวกับเมื่อจะตอบแทนพระคุณท่านผู้มีพระคุณ คือทำบุญทำกุศลด้วยตั้งใจจริงที่จะอุทิศให้ แล้วตั้งใจจริงบอกกล่าวให้รับรู้ให้ยอมรับความมีเจตนาจริงใจที่จะขอโทษและตอบแทน

การบอกกล่าวด้วยใจจริงเช่นนี้ต่อผู้ไม่มีตัวตนปรากฏให้เห็นเช่นนี้ ไม่ใช่ความหลง ไม่ใช่ความไร้เหตุผล แต่เป็นความปฏิบัติที่ถูกต้อง และจะได้ผล อาจพาพ้นมือแห่งกรรมไม่ดีที่ตามอยู่ได้ "

พระนิพนธ์ 'ชีวิตนี้น้อยนัก'
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

 

โอวาทธรรมหลวงพ่อสุชาติ อภิชาโต
วัดญาณสังวราราม จ.ชลบุรี

" สมัยนี้จะหลงผิดกัน คิดว่า
ไม่ต้องมีสมาธิ ใช้ปัญญาเลย
แล้วมีใครบรรลุกันบ้างหรือเปล่า

พวกที่ใช้ปัญญาอย่างนี้ ถ้านั่งสมาธิไม่ได้
แล้วจะไปเจริญปัญญาเลยนี่ ทำไม่ได้หรอก
เหมือนคนที่เดินไม่ได้ จะวิ่งได้อย่างไร
ก่อนจะเดินได้ก็ต้องยืนก่อน

ก่อนจะมีสมาธิได้ ก็ต้องมีสติก่อน
ถ้าไม่มีสติจะทำให้ใจสงบไม่ได้
ถ้าใจไม่สงบ ไม่นิ่ง ไม่หนักแน่น
จะสอนใจให้ปล่อยวาง ก็ปล่อยไม่ได้

พอสัมผัสรับรู้อะไร จะรัก จะชัง
จะอยาก ขึ้นมาทันที ความสุขของใจ
อยู่ที่การไม่อยากได้อะไร นี่เป็นหน้าที่
ของปัญญา จะได้ผลก็ต้องมีสมาธิก่อน "

หลวงพ่อสุชาติ อภิชาโต

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ชอบ ฐานสโม
วัดป่าสัมมานุสรณ์ บ้านโคกมน อ.วังสะพุง จ.เลย

“การทำจริง ย่อมได้รับผลจริงอย่างไม่ต้องสงสัย สำคัญแต่ว่า ทุกคนจะยอม “ทำจริง” หรือไม่เท่านั้น พระพุทธเจ้าสลบไปกี่ครั้ง ท่านพระอาจารย์มั่นก็สลบไปกี่ครั้ง ประวัติครูบาอาจารย์ผู้ใหญ่ที่ภาวนาสละตาย ซวนซบสลบไปแต่ละองค์ องค์ละกี่ครั้ง

ผู้ที่มารู้จัก มากราบไหว้ในภายหลังก็เห็นแต่ตอนที่ท่าน “ผ่าน” แดนตายกันมาแล้วจะมีกี่คนที่เข้าใจถึงคำที่ท่านกล่าวสั้น ๆ กันว่า ต้องทำความพากความเพียรอย่างเต็มที่ อย่างอุกฤษฎ์ ไม่ใช่ทำแบบย๊อก ๆ แย็ก ๆ แล้วก็ฝันถึงสวรรค์ นิพพานเอา ฝันก็ได้แค่ฝัน ได้แค่เงา คว้าได้แต่เงา ที่จะเป็นสมบัติของตนอย่างเต็มภาคภูมินั้นอย่าได้ฝันไป”

หลวงปู่ชอบ ฐานสโม
วัดป่าสัมมานุสรณ์ บ้านโคกมน อ.วังสะพุง จ.เลย
(พ.ศ. ๒๔๔๔- ๒๕๓๘)

 

โอวาทธรรมหลวงปู่แหวน สุจิณโณ
วัดดอยแม่ปั๋ง จ.เชียงใหม่

อันว่าสรรพสัตว์ทั้งหลาย ทั้งมนุษย์ และเทวดา
ได้ถูกไฟ 11 กอง เผาอยู่เสมอ เป็นเหตุให้ได้รับความทุกข์นานาประการ 11 กอง คือ

1. ราคะ ความกำหนัดชอบใจ อยากได้กามคุณ 5 มีรูปเป็นต้น
2. ไฟโทสะ คือ ความโกรธ มีความไม่พอใจเป็นลักษณะ
3. ไฟโมหะ ได้แก่ ความลุ่มหลงในรูป รส กลิ่น เสียง โผฎฐัพพะ ลังเล ใจฟุ้งซ่าน ไปตามอารมณ์
4. ชาติ คือ ไฟแห่งความเกิดอันเป็นทุกข์
5. ชรา คือ ไฟแห่งความแก่อันเป็นทุกข์
6. มรณะ คือ ไฟแห่งความตายอันเป็นทุกข์
7. โสกะ คือ ไฟแห่งความเศร้าโศก
8. ปริเทวะ คือ ไฟบ่นเพ้อร่ำไร รำพัน
9. ทุกขัง คือ ไฟแห่งความทุกข์ลำบากกายใจ
10. โทมนัส คือ ไฟแห่งความเสียใจ
11. อุปายโส คือ ไฟแห่งความคับแค้นใจ

ไฟทั้ง 11 กองนี้แหละเผาลนสรรพสัตว์ทั้งหลาย
ให้ต้องพากันงมงาย เวียนว่ายตายเกิด ได้รับทุกข์ต่างๆ

หลวงปู่แหวน สุจิณโณ

 

โอวาทธรรมหลวงพ่อชยสาโร ภิกขุ
ที่พักสงฆ์บ้านไร่ทอสี จ.นครราชสีมา

การแสดงออกด้วยอารมณ์ง่ายมาก ใครทำได้ พาลทำได้
แต่พระพุทธศาสนาไม่สอนให้เราเป็นพาล ตรงกันข้ามธรรมะสอนวิถีของบัณฑิต ผู้พ้นจากความเป็นพาล

ผู้ที่กำลังฝึกตนตามหลักของพระพุทธศาสนา จึงพยายามแสดงออกด้วยจิตที่ไม่ลำเอียง มีสติ ไม่แบ่งเขาแบ่งเรา มีความหวังดีต่อทุกฝ่าย อดทน หนักแน่นในเวลาควรหนักแน่น อ่อนโยนในเวลาสมควรอ่อนโยน ฝึกอย่างนี้ยากมาก แต่ควรฝึกอย่างยิ่ง

หลวงพ่อชยสาโร ภิกขุ

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ชา สุภัทโท
วัดหนองป่าพง จ.อุบลราชธานี

โลกท่านแปลว่าความมืด
โลกเจริญ
ก็คือมืดเจริญนั้นเอง แหม . . .
โลกมันเจริญเจริญ มันก็มืดเจริญขึ้น

หลวงปู่ชา สุภัทโท

 

โอวาทธรรมหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี

"เราต้องมีสติอยู่กับคำบริกรรมภาวนานะ ถ้าอยู่นั้นแล้วไม่เผลอสติจิตจะไม่ออก สติเป็นสำคัญมากนะ
ท่านแสดงไว้สติปัฏฐานสี่-มหาสติปัฏฐานสี่

ถ้าใครเจริญสติปัฏฐานสี่-มหาสติปัฏฐานสี่อย่างเร่งด่วน ไม่ให้เผลอตามหลักธรรมนี้แล้ว ท่านว่าไม่เท่าไรสำเร็จ ต้องได้สำเร็จเป็นระยะๆๆ นะ ท่านบอกไว้ในสติปัฏฐานสี่หรือมหาสติปัฏฐานสี่ สติปัฏฐานสี่ มีสติติดต่อ มหาสติปัฏฐานสี่เป็นสติที่รวดเร็ว ต่างกัน มหาสติรวดเร็วมาก สติปัฏฐานสี่ไม่รวดเร็ว ท่านบอกไว้ ท่านเจริญสติเป็นสำคัญ

ถ้าสติติดแนบอยู่แล้วจิตไปไหนไม่ได้นะ เข้าใจเหรอ ให้สติอยู่กับจิต เอาล่ะเท่านั้น"

ที่มา : สติปัฏฐานสี่ มหาสติปัฏฐานสี่"
เทศน์อบรมฆราวาส ณ วัดป่าบ้านตาด เมื่อวันที่ ๖ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๕๑
หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน

 

โอวาทธรรมท่านพ่อลี ธมฺมธโร
วัดอโศการาม จ.สมุทรปราการ

"ให้รู้จักทำเหตุดี แล้วใช้เหตุดี รักษาเหตุดี"

ท่านพ่อลี ธมฺมธโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ตื้อ อจลธมฺโม
วัดป่าอรัญญวิเวก จ.นครพนม

"บุญกุศลอยู่ที่การกระทำ ทำด้วยเจตนา เพราะฉะนั้น ทุกคนจงอย่าได้น้อยใจ ถ้าเข้ามาบำเพ็ญกุศลในทางพระพุทธศาสนาแล้วมันไม่ขาดทุนหรอก บุญกุศลมันก็ได้ ขออย่าได้ทำเล่น เท่านั้นแหละ ครั้นรักษาศีลจริงๆ คือรักษากาย รักษาวาจา ให้เรียบร้อย เว้นจากโทษทั้งห้า อานิสงส์มันก็ถึงใจ"

หลวงปู่ตื้อ อจลธมฺโม

 

โอวาทธรรมหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต
วัดป่าสุทธาวาส จ.สกลนคร

ถ้าศีลด่างพร้อยแม้เพียงข้อใดข้อหนึ่ง ปฏิบัติธรรมจะไม่ขึ้นหรือขึ้นก็งอกงามได้ยาก
ถ้าผู้ใดมาหาวิธีหลีกเลี่ยงพระธรรมวินัยแม้เล็กน้อย ผู้นั้นชื่อว่า ทำลายตน

ที่มา : หนังสือตามรอยธรรม ย้ำรอยครู หน้า11
หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต