หลวงพ่อกับเณรจ้อย นิทานเรื่องสั้นของท่านพุทธทาส

หลวงพ่อกับเณรจ้อย
นิทานเรื่องสั้นของท่านพุทธทาส


ปีนั้นเป็นปีแรกที่วัฒนธรรมการแจกความสุขปีใหม่ ระบาดเข้าไปในเขตวัด หลวงพ่อ ตะโกนส่งความสุขปีใหม่ให้แก่เณรจ้อย ลูกศิษย์ก้นกุฎิ เสียงลั่น ในเช้าตรู่ของวันขึ้นปีใหม่ และได้กล่าวคำสวัสดีปีใหม่แก่คนทุกคน ที่เราพบหน้ากันในวันนั้น ทั้งพระทั้งเณร และทายก ทายิกา ทั่วไปหมด

เณรจ้อยเข้าไปถามท่านในตอนสายว่า หลวงพ่อมีเรื่องที่ต้องปวดเศียรเวียนเกล้าตลอดทั้งวั น แล้วหลวงพ่อจะเอาความสุขที่ไหนมาแจกให้แก่พวกเขา ที่พูดนั้นเป็นการกล่าวด้วยใจจริง หรือว่าพูดเล่นๆ

"ฉันพูดตามธรรมเนียม" หลวงพ่อตอบ

เณรจ้อยเกิดสงสัยขึ้นมาเป็นกำลังว่า นี่มันธรรมเนียมของพุทธบริษัท หรือธรรมเนียมของใคร ? เราไม่เคยพบในบาลีว่า มีธรรมเนียมอย่างนี้ในครั้งพุทธกาล ทั้งยังขัดต่อหลักของพระพุทธองค์ที่ว่า ทุกคนมีกรรมเป็นของตัว เขาต้องทำกรรมตามที่เขาปรารถนาเอาด้วยตัวเอง สัตว์เช่นอ้ายตูบ ได้รับความสุขปีใหม่น้อยไปกว่าคนที่ต้องเสียเงินค่าบ ัตรส่งความสุข กันปีละมากๆ ดังนั้นหรือ ?

"วัฒนธรรมแจกความสุข" นี้เหมาะสำหรับพุทธบริษัทหรือเปล่า ?

หลวงพ่อท่านว่า "สวัสดีปีใหม่-เจ้าจ้อย !" ดังนี้ ท่านหมายความว่าอย่างไร ? ถ้าท่านไม่ทำดังนั้นแล้ว เราจะมีความสุขน้อยลงไปกว่าปู่ย่าตายายของเราที่ไม่เ คยส่งความสุขกันเลย ดังนั้นหรือ ?

ทำไมหลวงพ่อจึงต้อง "ทำตามธรรมเนียม" กับเขาด้วยเล่า ?

ธรรมเนียมนี้จะนำไปสู่ผลอย่างไรหนอ ?

ซักถามข้อไหนเท่าไรๆ หลวงพ่อท่านก็ตอบได้แต่เพียงว่า ฉันทำตามธรรมเนียมอยู่นั่นเอง หลวงพ่อมีความทุกข์ร้อนกว่าเรามากมายเป็นประจำวัน ท่านเอาความสุขปีใหม่จากไหน มาแจกกันหนอ ? ถ้าพวกเราจะต้องมีความสุขอย่างของท่านแล้ว เราก็ต้องไปนอนที่โรงพยาบาลก่อนท่าน เพราะเรา ยังไม่มีความอดทนมากเท่ากับท่าน

คนก็เป็นโรคจิตกันเพิ่มมากขึ้น เท่าๆ กับ ได้มีการพิมพ์บัตรส่งความสุขในโลกเพิ่มมากขึ้นๆ

เราจะไม่ยอมรับธรรมเนียม "แจกความสุข" นี้เป็นอันขาด เพราะเรายังคงต้องยึดถือธรรมเนียม "เตือนให้นึกถึงความทุกข์" ในวันขึ้นปีใหม่ แล้วร่วมมือกันกำจัดมันให้สูญสิ้นไปโดยเร็ว โดยไม่ต้องมีการส่งบัตรให้สิ้นเปลือง นอกจาก ตะโกนบนธรรมาสน์ เรื่อง อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ต่อไปตามเดิม ถ้ามิฉะนั้นแล้วเราจะต้องมีอะไรหลายอย่างที่พ่ายแพ้แ ก่อ้ายตูบมัน โดยไม่ต้องสงสัยเลย


.................................................. .................

คัดจากหนังสือนิทานเซ็น มหรสพทางวิญญาณเพื่อจริยธรรม
เล่าโดย.. ท่านพุทธทาสภิกขุ แห่งสวนโมกขพลาราม
ณ หอประชุมคุรุสภา พุทธศักราช ๒๕๐๕
จัดพิมพ์โดย ธรรมสภา