เสียงธรรม อนุปุพพิกถา โดย ดร.สนอง วรอุไร

ขออนุโมทนาบุญค่ะ

 

อนุปุพพิกถา : หลักธรรมที่แสดงสาระไล่เรียงจากง่ายไปหายาก

อนุปุพพิกถา

<!-- Main -->

อนุปุพพิกถา เป็นอีกหนึ่งข้อธรรมที่มีความสำคัญมาก โดยปกติพระพุทธเจ้ามักแสดงหลักธรรมนี้โปรดผู้ที่ยังใหม่ในเรื่องของธรรมะ เนื้อหาจะไล่เรียงจากง่ายไปหายาก ทำให้จิตใจของผู้นั้นลุ่มลึกขึ้นตามลำดับ เปรียบไปก็คล้ายการฟอกผ้าให้สะอาดเสียก่อน เพื่อรอการย้อมสีในขั้นต่อไป

เช้าวันหนึ่ง ขณะที่พระพุทธเจ้าทรงเดินจงกรมอยู่นั้น ทรงเห็นชายผู้หนึ่งเดินมาแต่ไกล จึงทรงเสด็จออกจากทางเดินจงกรม แล้วมาประทับนั่งบนอาสนะที่ปูลาดไว้ ​

ชายผู้นั้นเดินคล้ายคนเหม่อลอย พร่ำรำพันอยู่ซ้ำๆ ว่า “ที่นี่วุ่นวายหนอ ที่นี่ขัดข้องหนอ”​

“ที่นี่ไม่วุ่นวาย ที่นี่ไม่ขัดข้อง เชิญนั่งลงเถิด เราจักแสดงธรรมแก่เธอ” สุรเสียงของพระพุทธเจ้าปลุกสติชายผู้นั้น เมื่อเขานั่งลงในที่อันควรแล้ว พระองค์ทรงแสดงอนุปุพพิกถาโปรด เมื่อแสดงจบทรงพิจารณาเห็นว่าชายผู้นั้นมีจิตใจสงบผ่องใส ปราศจากนิวรณ์แล้ว จึงตรัสสอนอริยสัจ อันเป็นข้อธรรมที่สูงขึ้นจนเขาเกิดดวงตาเห็นธรรม​

หลังจากนั้น มีชายสูงวัยอีกผู้หนึ่งผ่านมาถามหา ‘ยสกุลบุตร’ พระพุทธเจ้าทรงเชื้อเชิญให้นั่งลงและตรัสว่า เดี๋ยวท่านจะได้เห็นบุตรในที่แห่งนี้ ชายผู้นั้นยินดีอย่างยิ่งจึงนั่งคอยอยู่ ​

ระหว่างนั้นเอง พระพุทธเจ้าทรงแสดงอนุปุพพิกถาโปรด เมื่อเห็นว่าจิตใจของชายผู้นั้นสงบผ่องใส ปราศจากนิวรณ์แล้ว จึงตรัสสอนอริยสัจ อันเป็นข้อธรรมที่สูงขึ้นจนเขาเกิดดวงตาเห็นธรรม ประกาศตนว่าขอถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะตั้งแต่บัดนี้ บิดาของยสกุลบุตรจึงเป็นอุบาสกคนแรกที่กล่าวอ้างพระรัตนตรัย​

ในขณะเดียวกัน เมื่อยสกุลบุตรได้ฟังอนุปุพพิกถาและอริยสัจน์อีกคำรบ ทำให้การพิจารณาข้อธรรมลึกซึ้งขึ้นและบรรลุโมกขธรรมในที่สุด บัดนี้พระอรหันต์จึงบังเกิดขึ้นบนโลกแล้ว ๗ องค์​

อนุปุพพิกถา อันประกอบด้วย ทานกถา สีลกถา สัคคกถา กามาทีนวกถา และเนกขัมมานิสังสกถา มีลักษณะดังนี้​

ทานกถา เป็นเรื่องเกี่ยวกับการทานหรือการให้ ถือเป็นการช่วยเหลือเกื้อกูลเพื่อนร่วมโลก นอกจากจะได้ขจัดความตระหนี่ถี่เหนียวของตนแล้ว ยังจะเป็นที่รักของคนทั้งปวงอีกด้วย​

สีลกถา เป็นเรื่องเกี่ยวกับการรักษาศีล ประพฤติตนให้เป็นปกติ ไม่เบียดเบียนผู้อื่น ผู้มีศีลย่อมเป็นที่รักใคร่เชื่อถือของคนทั้งปวง เข้าไปที่ใดย่อมได้รับการให้เกียรติยกย่อง​

สัคคกถา เป็นเรื่องเกี่ยวกับสวรรค์หรือความสุข ผู้ที่ประพฤติตนดีเมื่อยังมีชีวิตอยู่ย่อมพบแต่ความสุขกายสุขใจ เมื่อจากโลกนี้ไปย่อมเกิดบนสวรรค์อันเพียบพร้อมด้วยกามคุณทั้งห้าอย่างเต็มที่​

กามาทีนวกถา เป็นเรื่องเกี่ยวกับข้อเสียของกามคุณ อันกามคุณนั้นหากมองเพียงผิวเผินอาจเห็นว่าเป็นความสุข แต่หากพิจารณาให้ถ่องแท้จะเห็นว่าสิ่งเหล่านั้นหาได้เป็นความสุขที่ยั่งยืน เพราะไม่เที่ยงแท้ มีปรวนแปรเป็นธรรมดา​

เนกขัมมานิสังสกถา เป็นเรื่องเกี่ยวกับการนำพาตนให้ลอยตัวอยู่เหนือกามคุณทั้งหลาย ก็ในเมื่อกามคุณไม่เที่ยงแท้ มีปรวนแปรเป็นธรรมดา หากเรายังเอาจิตเข้าไปพัวพัน คงไม่ต่างกับการตกเป็นทาส ซึ่งมีความทุกข์ทรมานเป็นที่หมายอย่างแน่นอน ​

ในการดำเนินชีวิต ควรอย่างยิ่งที่เราจะนำธรรมข้อนี้มาปรับใช้ เพราะนอกจากจะทำให้เราเป็นที่รักใคร่แล้ว ยังจะช่วยลดความหลงระเริงอยู่ในกามคุณด้วย​

การรู้จักเอื้อเฟื้อแบ่งปันจะทำให้เราเป็นที่รัก การประพฤติตนอยู่ในศีลในธรรมจะทำให้เราเป็นที่ยกย่องเชิดชู ทั้งสองสิ่งนี้ย่อมนำพาความสุขกายสบายใจมาสู่ แต่เราต้องไม่ลืม การได้รับความรักหรือยกย่องเชิดชูนั้นไม่จีรัง วันนี้เขารัก วันหน้าเขาอาจเกลียด วันนี้เขายกย่อง วันหน้าเขาอาจเหยียบย่ำได้เช่นกัน ​

ดังนั้นจงหมั่นสร้างความดีแต่อย่ายึดติด อย่าไปคิดว่าเราจะต้องได้รับผลนั้น เพราะอาจนำพามาซึ่งความทุกข์ใจได้ในภายหลัง ​

หลังจากพระพุทธเจ้าทรงประทานการอุปสมบทให้พระยสะโดยวิธีเอหิภิกขุแล้ว วันต่อมาพระองค์ทรงแสดงอนุปุพพิกถาโปรดมารดาของพระยสะ คือ นางสุชาดาและอดีตภรรยาของพระยสะจนทั้งสองเกิดดวงตาเห็นธรรม ประกาศตนขอยึดพระรัตนตรัยเป็นสรณะตลอดชีวิต นางสุชาดาและอดีตภรรยาของพระยสะจึงถือเป็นอุบาสิกาคู่แรกที่กล่าวอ้างพระรัตนตรัย และต่อมาสหายของพระยสะอีก ๕๔ คนก็บรรลุโมกขธรรมด้วยอนุปุพพิกถานี้เช่นกัน บัดนี้โลกจึงมีพระอรหันต์เพิ่มขึ้นเป็น ๖๑ องค์​

<HR color=#6a6a6a SIZE=1 width="30%">
http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=woraban&month=14-01-2010&group=13&gblog=6

 

อนุโมทนาบุญ กุศล ครับ

 

ขออนุโมทนา สาธุ สาธุ สาธุ..

 

อนุโมทนา สาธุ กระทู้ธรรม เสียงธรรมนี้ครับ

 

สาธุครับ

 

ขอกราบอนุโมทนาเป็นอย่างสูงครับ สาธุ สาธุ.. สาธุ

 

อนุโมทนาสาธุค่ะ ขอบคุณในธรรมทานค่ะ

 

อนุโมทนาค่ะ สาธุ

 

สาธุค่ะ

 

อนุโมทนา ครับ

 

สาธุ สาธุ สาธุ