อินทรี ๕ พละ ๕ คืออะไร ?

ถาม : อธิบายเรื่องพละ ๕ กับอินทรีย์ ๕ หน่อยซิครับ ?

ตอบ : อินทรีย์ ๕ กับพละ ๕ มันอันเดียวกัน อินทรีย์ ๕ มันเป็นการสะสม พละ ๕ มันเป็นการใช้งานแค่นั้น ฟังรู้เรื่องมั้ย ? ไม่มีพื้นฐานมึนตายเลย วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญาอะไรเหล่านี้มัน ๒ อย่าง มันเหมือนกันเป๊ะเลย มีอยู่ ๕ อย่างเหมือนกันเขาเรียกอินทรีย์ คือความเป็นใหญ่อย่างหนึ่ง พละก็คือพลังอีกอย่างหนึ่ง แต่จริงๆ แล้ว ๒ อย่างนี่มันเป็นตัวเดียวกัน เพียงแต่ว่าตัวหนึ่งมันอยู่ในระหว่างสะสมกำลังของมันเขาเรียกว่า อินทรีย์ คือค่อย ๆ เพิ่ม อย่างวิริยะ ความเพียรของมัน ส่วนพละที่มันเป็นวิริยะ คือ ใช้ความเพียรในการตัดกิเลส เพราะฉะนั้นมันต่างกันอยู่นิดเดียวเท่านั้น อันหนึ่งเป็นการสะสมกำลัง อันหนึ่งใช้ผลของการสะสมไปเท่านั้นเอง

ถาม : แล้วกับบารมีล่ะครับ ?

ตอบ : ลักษณะมันก็คล้ายกัน วิริยะในบารมี ๑๐ นี่เขาคลุมหมด วิริยะในอิทธิบาทก็ดี วิริยะในพละ ๕ อินทรีย์ ๕ ก็ดีมันตัวเดียวกัน แต่ถ้าหากว่าในบารมี ๑๐ นี่ตัววิริยะบารมีนี่คลุมหมดตั้งแต่ต้นยันปลายเลย ตัวอื่นอาจจะเป็นเฉพาะหน้าก็ได้ อาจจะเป็นต้น เป็นกลาง เป็นปลายก็ได้ แต่วิริยะในบารมี ๑๐ นี่เขาคลุมไว้หมด เหมือนกับพระพุทธเจ้าท่านบอก รอยเท้าช้างใช่มั้ย ? รอยเท้าสัตว์ทั้งป่าจะมีมากเท่าไหร่เหยียบลงในรอยเท้่าช้างก็ไม่ใหญ่เกินไปกว่านั้น

ถาม : อย่างนี้ก็หมายความว่า ในเรื่องของบารมีก็วิริยะในบารมีต่างๆ กำลัง ๕ ตัวนี้ก็มีส่วนที่จะเสริมกำลัง ?

ตอบ : ก็เป็นอันนั้น จริงๆ แล้วที่พระพุทธเจ้าท่านเทศน์สวดบทใดบทหนึ่ง สูตรใดสูตรหนึ่ง บรรพใดบรรพหนึ่งถ้าตั้งใจทำตามมันได้ทั้งนั้น เข้าถึงมรรคผลทั้งนั้น แต่เพียงแต่ว่าที่ท่านต้องเทศน์เอาไว้เยอะต่อเยอะด้วยกัน ก็เพราะว่าจริตนิสัยของแต่ละคนไม่เสมอกัน คนหนึ่งพูดอย่างหนึ่งถึงจะเข้าใจ อีกคนหนึ่งต้องพูดอีกอย่างหนึ่งถึงจะเข้าใจ อย่างนี้เป็นต้น

ท่านก็เลยต้องว่าเอาไว้ถึง ๘๔,๐๐๐ แบบด้วยกัน แต่ว่า ๘๔,๐๐๐ แบบพระพุทธเจ้าท่านว่าไว้นี่ไม่ค้านกันเลย มันสอดคล้องกันไปหมด



สนทนากับพระเล็ก สุธมฺมปญฺโญ
เดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๔๔
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ




.