ฌาน เเปด มีเอาไว้ทําอะไร

นราสภา
ขอบคุณในคําตอบ มากมายเจ้าค่ะ--4 ฌานแรก ยังมีรูป 4 ฌานหลังละรูป ไม่มีรูปแล้ว
พระพุทธองค์แยกไว้ละเอียดมาก แต่เวลาปฏิบัติจริงๆ เราก็ไม่ได้สนใจว่าอยู่ระดับไหน
เพราะตอนอยู่ในสมาธิเราจะคิดไม่ได้

ปฐมฌาณ ของรูปฌาณ และ อรูปฌาณ ยังมีอารมณ์คิด ถ้าสูงกว่านี้ ไม่มี..

เเล้วทําไม สี่ฌาน หลังถึงไม่ค่อยได้รับความนิยมล่ะค่ะ หาศึกษาได้ ยากจังเลย

ถ้าจะหา เพื่อเป็นแนวทาง ไม่ใช่เรื่องยาก .. รูปฌาณยังทำไม่ค่อย จะได้กันเลย นักปฏิบัติ บางท่าน นะ ศึกษามาเกือบสิบปี แค่ ศีล ๕ พรหมวิหาร ๔ ยังไม่มีในใจเลย แล้วมาคุยเรื่อง สมาธิ จะรอดมั้ย เนี่ย ... การสำรวม กาย วาจา ใจ นี่ยังไม่มี ก็เท่ากับ ยังไม่ได้อะไรเลย กับการปฏิบัติ (อย่าคิดว่า ว่าคุณล่ะ เพราะพอจะมองออก)



นราสภา
งั้นก็เท่ากับว่า ในอรูปฌาน นั้น เราไม่สามารถนํามาใช้เพื่อ พิจารณาธรรมได้ ถูกต้องไหมเจ้าค่ะ

ไม่ใช่ ครับ ถ้าเราไม่พิจารณา ธรรม จะเรียกว่าอรูปฌาณ ได้อย่างไร พึงพิจารณา วิธีเข้า อรูปฌาณ ทั้ง ๔ ให้ละเอียด และหาความแตกต่าง ของ อรูปฌาณ ของพราหมณ์ และ พุทธ ว่าต่างกันอย่างไร ถ้าเสือกระดาษ หรือ เถรใบลานเปล่า จะหาคำตอบไม่ได้ นะครับ

ถ้ายั้งงั้นเวลาเราต้องการเข้าไป พิจารณา เรื่องของ อนัตตา ควรใช้สมาธิระดับไหนถึงจะเหมาะสมเเละเข้าถึงในหัวข้อ อนัตตาได้มากที่สุด เจ้าค่ะ

อุปจารสมาธิ หรือสูงสุด ไม่เกินปฐมฌาณ

หรือว่าใช้ ขณิกสมาธิ ก็ได้ค่ะ

ก็ได้เหมือนกัน เปรียบเทียบ เด็กแบกของ 15 กิโล กับผู้ใหญ่ แบกของ 15 กิโล คุณคิดว่า ใครแบกได้นาน กว่ากัน ครับ

ขอบคุณล่วงหน้าเจ้าค่ะ

อนุโมทนา ครับ .. ทึ่งกับคำถาม อันไม่ธรรมดา ซึ่งจะทำให้ ห้องอภิญญา มีคุณภาพ และมีประโยชน์ กับนักปฏิบัติ ที่หวังเอาดี อย่างแท้จริง โดยส่วนรวม ... กระทู้ที่แล้ว ไม่ตอบเพราะ ไม่เล็งเห็น ผลประโยชน์

 

อารมณ์ของอรูปฌาน เหมือนกับ วิปัสสนาญาณ ไม่แตกต่างเพียงแต่อรูปฌานใช้การเพ่งอารมณ์อย่างเดียว

 

เดี๋ยวคืนนี้ กลับมา พิมต่อ

มีหลายประเดน จะเรียนสอบถามเจ้าค่ะ ทํางานก่อน ดึกๆ จะกลับมาใหม่เจ้าค่ะ

 

โดยส่วนตัว ผมว่าดูลมหายใจหรืออานาปานสติกรรมฐาน ไม่ใช่เริ่ม ก นะครับ
ผมก็ไม่รู้ทำไมเจ้าของกระทู้ถึงเปรียบเทียบกรรมฐานกองนี้ เหมือนขั้นเรียน ก
กรรมฐานกองนี้เป็น 1 ใน 40 กอง เป็นกองแรก (ไม่สำคัญจริงท่านไม่น่าจะยกกรรมฐานกองนี้เป็นกองแรก)
และเป็นกองที่พระพุทธเจ้าสรรเสริญ เพราะให้อนิสงค์มาก โดยส่วนตัวผมรักกองนี้มาก
และเหล่าครูบาอาจารย์ทั้งหลายก็ใช้กองนี้และสอนกองนี้ และกองนี้ก็สามารถดำเนินสติปัฐฐานสี่ได้ครบจนถึงนิพพาน ตามที่พระพระพุทธองค์ได้กล่าวไว้
ฉะนั้นการจะดูถูกกรรมฐานกองนี้ว่าเป็น ก ดูจะไม่สมควรเท่าไร

เอาเป็นว่าผมขอโทษเจ้าของกระทู้ละกันครับ ผมไม่ได้มีเจตนาดูถูกหรือกวนเจ้าของกระทู้
เพราะเห็นหน้าแรกเขียนว่าฌานสี่ยังไม่รู้ แล้วก็โพสต่อ ๆ บอกว่า ยังมีความสงสัยในใจ
ผมเลยแค่แนะนำเฉย ๆ อ่ะครับว่า มาเริ่มพื้นฐานกันก่อน เพราะฌาน 8 มันก็เป็นขั้นสุด
ของฌานแล้ว ก็อย่างไรต้องผ่านฌานแรก ๆ ก่อน ก็เลยแค่แนะนำให้ดูลมหายใจ
ถ้าพื้นฐานคล่อง ความสงสัยน่าจะเริ่มเบาบางลงตามลำดับ ไม่ได้มีเจตนาจะกวน
หรืออวดภูมิที่ผมไม่มี ถ้าคิดว่าผมกวนหรืออวดอะไรผมขออภัยละกันครับ

ขอให้เจริญในธรรมครับ

 

หามิได้ เจ้าค่ะ

น้องเอง มิได้ระบุเจาะจง ว่าอะไรหรือว่าอะไรเลยจริงๆนะเจ้าค่ะ น้องรับฟังรับรู้ทุกความคิดเห็น อย่างที่คุณพี่ตอบมานั้นก็เป็นอีกรูปเเบบนึงของการตอบ คนเราไม่เหมือนกันทุกคนไปหลอกค่ะ น้องเองก็ยัง เบาปัญญาอยู่มาก หาไหนเลยที่จะไปเทียบเคียงกับพี่ๆในห้องนี้ได้ เเค่สงสัยจริงๆเจ้าค่ะ มิได้นํามาวางเอาไว้กลางใจ ซะเมื่อไร หากคุณพี่ตอบมาเเบบนี้ น้องเองก็รู้สึกเสียใจไปด้วยที่ไม่อาจสื่อสาร ให้ใครๆเข้าใจได้ ไม่สามารถที่จะทําความเข้าใจใดๆกับคู่สทนาได้ หากการโพสข้างต้นที่คุณพี่ยกนํามานั้น ทําให้คุณพี่รู้สึกว่า ผิด ตามที่ว่า น้องก็ขอกราบ อภัยในบางลีลา ที่สร้างขึ้น ปรุงขึ้น มิได้มีเจตนาใดๆเเอบเเฝงจริงๆ กลับดีใจซะอีกที่มีคนเข้ามาตอบกระทู้ ที่ไร้สาระเยี่ยงนี้ น้องเองไม่ได้พึ่งโพส พึ่งโดนตํานิเป็นครั้งเเรกเสียเมื่อไร น้องเองก็โดน ห้องนู้นห้องนี้ เล้ง มาก็ไม่น้อย น้องเองมิได้ถือสาหาความใด กับคําตอบหลอกเจ้าค่ะ
เราในสายตาคนอื่น ก็ เป็นผู้ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ กันทั้งนั้น หากเเต่ในบางความคิดเห็นของบางท่าน บางคําตอบ ก็ทําให้น้องรู้สึกเกิดคําถามขึ้นมามากมายก่ายกอง ว่า นี่หรือผู้ผ่านการขัดเกลามาเเล้ว ทําไมเเค่ ขันติ ระดับต้นๆถึงทํากันไม่ได้ ยิ่งบางท่าน เป็นถึง......ระดับนั้นเเล้วมีคนกราบคนไหว้นับร้อย เเต่เหตุฉไหนเลยจึงตอบเช่นนั้น หากจะนับกันตามจริง สัตว์โลกย่อมต้องเป็นไปตามกรรมที่กระทํามา หาเปลี่ยนเพียง พลิกฝ่ามือได้ไม่ เเต่หากจะนําหลักคําสอนใดๆออก เผยเเพร่กันตามจริงเเล้ว ก็ควรจะวางตนวางสติให้เหมาะสม คําพูดคําสอนอันใดที่หลุดออกมา จากปาก ก็เหมือน วัจนะ ทางอ้อม เวลาผู้ไม่รู้มาอ่าน เขาก็จะเกิด อคติ หากอคติของผู้นั้นเข็มข้นอยู่เเล้ว เวลาดูถูก เขาก็จะดูถูกไปถึงองค์ อาจารย์ใหญ่ ว่านี้หรือ ศิษย์ ตถาคต ท่านทําได้ดีสุดเพียงเท่านี้เองหรือ ต่างคนต่างพูดต่างคนต่างไป เเล้วความมั่นคงในองค์รวมไหนจะเกิดได้ จริงหรือไม่เจ้าค่ะ
ตอนนี้น้องกลับเริ่มชอบในคําติเตียนต่างๆ เริ่มหลงใหล ใคร่รู้เพิ่มเป็นทวี ก็ จากคํา สบประทาท ปรามาทเช่นนี้ นี่เเหล่ค่ะ เพราะมันเเสดง ให้เห็นอะไรมากมายขึ้นเเถมยังได้สร้างได้ฝึก สติปัญญาตามไปด้วย
ขอบคุณในความเห็นที่ต่าง เพราะความต่างเป็นบ่อเกิดของปัญญา หาใช้วิ่งตามกันไปเรื่อยๆ เชื่อตามกันไปเรื่อยๆ เช่นนั้น จะดีหรือเจ้าค่ะ
ด้วยความเคารพอย่างสูง รักกัน รักกัน นะเจ้าค่ะ

 

ตอบในข้อความที่ลงมาโพสใหม่

โดยส่วนตัว ผมว่าดูลมหายใจหรืออานาปานสติกรรมฐาน ไม่ใช่เริ่ม ก นะครับ
ผมก็ไม่รู้ทำไมเจ้าของกระทู้ถึงเปรียบเทียบกรรมฐานกองนี้ เหมือนขั้นเรียน ก
กรรมฐานกองนี้เป็น 1 ใน 40 กอง เป็นกองแรก (ไม่สำคัญจริงท่านไม่น่าจะยกกรรมฐานกองนี้เป็นกองแรก)
และเป็นกองที่พระพุทธเจ้าสรรเสริญ เพราะให้อนิสงค์มาก โดยส่วนตัวผมรักกองนี้มาก
และเหล่าครูบาอาจารย์ทั้งหลายก็ใช้กองนี้และสอนกองนี้ และกองนี้ก็สามารถดำเนินสติปัฐฐานสี่ได้ครบจนถึงนิพพาน ตามที่พระพระพุทธองค์ได้กล่าวไว้
ฉะนั้นการจะดูถูกกรรมฐานกองนี้ว่าเป็น ก ดูจะไม่สมควรเท่าไร
ก ไก่ ในที่นี้มิได้ หมายถึง อานาปานสติน่ะค่ะ ก ไก่ ตัวนี้หมายถึงจิต ของการตอบกระทู้ของบางท่าน หาใช้ หนึ่งในสี่สิบ ที่ว่าไม่เจ้าค่ะ

 

รูปฌาณก็คือฌาณ 1-3 และเมื่อเข้าถึงฌาณ 4 ก็นับว่าเป็นที่สุดของสมาธิแล้ว

ถ้าว่าโดยรูปแบบ ฌาณ 4 ก็คืออรูปฌาณ 1
อรูปฌาณทั้งหลาย ก็ล้วนเป็นฌาณ 4 ที่แยกออกมาให้ละเอียดขึ้น

อรูปฌาณมีไว้ทำไม ก็มีไว้ฝึกเพื่อก้าวสู่ความดับ (นิโรธ) โดยละเวทนา สัญญา เป็นขั้นๆ ไป จนในที่สุดก็ละได้หมดเป็น นิโรธสมาบัติ
เรื่องนี้เป็นเรื่องก่อนพุทธกาล ที่โยคีทั้งหลายเขาเชื่อกันว่า เป็นทางหลุดพ้น
พอเข้ายุคพุทธกาล พระพุทธเจ้าจึงแนะให้ฝึกถึงฌาณ 4 เท่านั้น เพราะไม่จำเป็นต้องก้าวไปให้ลึกกว่านั้น

สมัยนี้ โยคีฝึกอรูปฌาณเพื่ออภิญญา ฤทธิ์เดชทั้งหลาย เพราะรู้กันอยู่แล้วว่า มันไม่ใช่ทางหลุดพ้น

ถ้าถามว่า ทำไมไม่ค่อยมีใครพูดถึง คำตอบง่ายๆ แต่บาดลึกคือ เพราะน้อยคนนักจะทำได้ เอาแค่ฌาณ 4 ก็หาคนที่ทำได้จริง ก็ยังยาก ส่วนมากติดอยู่ที่ฌาณ 3 กสินเป็นประกายพรึก มีความยินดีสงบสุขอย่างยิ่งเท่านั้น
เมื่อก้าวต่อไปไม่ได้ ส่วนมากก็ตีขลุมเอาว่า นี่แหล่ะฌาณ 4

ส่วนที่บอกว่า อรูปฌาณคิดไม่ได้ ก็ไม่จริง
อาการคิดไม่ได้เป็นการตก ภวังคุปัจเฉท ในฌาณ 4 (ซึ่งก็ถือว่า ฝึกได้ไกลเหมือนกัน มีศัพท์ว่า อารัมมณูปนิชฌาน)
ถ้ามีสติแก่กล้าพอที่จะไม่ตกภวังค์นี้ ก็จะเข้าสู่อรูปฌาณ 1

 

ยังเข้าใจ คลาดเคลื่อน อีกเยอะ นะ

 

ขอสอบถาม เจ้าค่ะ

ข้อสอบถามเป็นข้อๆ นะเจ้าค่ะ
รูปฌาณก็คือฌาณ 1-3 และเมื่อเข้าถึงฌาณ 4 ก็นับว่าเป็นที่สุดของสมาธิแล้ว
คําว่าสุดยอด คือฌานสี่ เเล้วฌาน ห้า หก นี่ ไม่มีจริงหรือเจ้าค่ะ งงนิดๆค่ะ รบกวนด้วย
ส่วนที่บอกว่า อรูปฌาณคิดไม่ได้ ก็ไม่จริง
อาการคิดไม่ได้เป็นการตก ภวังคุปัจเฉท ในฌาณ 4 (ซึ่งก็ถือว่า ฝึกได้ไกลเหมือนกัน มีศัพท์ว่า อารัมมณูปนิชฌาน)
ถ้ามีสติแก่กล้าพอที่จะไม่ตกภวังค์นี้ ก็จะเข้าสู่อรูปฌาณ 1[/QUOTE]
ภวังคุปัจเฉท เเตกต่างกันยังไงกับ สมาธิค่ะ หรือว่าเป็น หนึ่งใน สมาธิด้วย
เเล้ว สมาธิ กับ ภวัง ต่างกันยังไงหรือเจ้าค่ะ รบกวนขอความรู้เพิ่มเติม

 

ขอบพระคุณ ในคําตอบ ค่ะ

ขอบคุณเจ้าค่ะ จะเก็บข้อมูล ไว้ศึกษาต่อไป

 

ขอบคุณค่ะ

ขอบคุณค่ะ คัดจาก ปรินิพานสูตร ใช้ไหมค่ะเดี๋ยวต้องหามาศึกษามั้ง

 

เออ เขียนผิดไปนิดหนึ่ง... เดี๋ยวต้องลำดับความคิดใหม่

ฌาณมี 2 แบบ คือ รูปฌาณ อรูปฌาณ ส่วนจะเป็นฌาณขั้นที่เท่าไร ก็ขึ้นอยู่กับความชำนาญ...
รูปฌาณไม่ว่าจะขั้นที่เท่าไร ก็เหมือนกันหมด ต่างกันที่องค์ประกอบของฌาณเท่านั้น... เช่น ปฐมฌาณ กว่าจะเข้าถึงฌาณได้ก็มีองค์ประกอบมากมาย เมื่อมีความชำนาญมากขึ้น ก็ใช้องค์ต่างๆ น้อยลงในการเข้าฌาณ เป็นฌาณ 2 ฌาณ 3 ไป...

ในขั้นที่เรียกว่าฌาณ 4 เป็นขั้นที่เป็น อรูป แล้ว ในขั้นนี้จะมีแต่ความว่าง และหากสติไม่กล้าแข็งพอ จิตก็จะตกภวังคุปัจเฉท แต่หากสติเข้มแข็งก็จะใช้ความว่างนั้นเป็นที่หมาย ซึ่งก็คือ อรูปฌาณ 1

อรูปฌาณ (ฌาณ 5-8) มีองค์ประกอบเหมือนกันฌาณ 4 แต่ใช้การพิจารณาที่แตกต่างกันไป ก็เลยพูดได้ว่า จริงๆ แล้ว อรูปก็คือฌาณ 4 นั่นแหล่ะ

ถ้าเรามองว่า ฌาณมี 8 ขั้น ก็อาจทำให้สับสนได้ง่าย แต่ถ้าเรามองว่าฌาณมี รูปฌาณและอรูปฌาณ ก็จะเข้าใจได้ง่ายมาก

การแบ่งอรูปฌาณออกเป็น 4 ขั้น เป็นคนละแบบกับการแบ่งรูปฌาณออกเป็น 4 ขั้น
รูปฌาณ 4 ขั้น แบ่งออกตามความเชี่ยวชาญ มีองค์ประกอบที่น้อยลงเป็นลำดับ
ส่วนอรูปฌาณ แบ่งออกตามเวทนา สัญญาที่ละได้ ไม่ใช่ความชำนาญ


ส่วนเรื่องภวังค์มีรายละเอียดมาก คงบรรยายไม่ไหว แต่ที่เจอกันบ่อยคือ ภวังค์จลนะ ซึ่งทำให้เกิดความหลงผิดมากมาย... แต่ภวังค์นี้ไม่ถึงขั้นฌาณนะ ตกกลางทาง ไปไม่ถึงเอกัคคตาจิต

 

สงสัย จริง

ส่วนเรื่องภวังค์มีรายละเอียดมาก คงบรรยายไม่ไหว แต่ที่เจอกันบ่อยคือ ภวังค์จลนะ ซึ่งทำให้เกิดความหลงผิดมากมาย... แต่ภวังค์นี้ไม่ถึงขั้นฌาณนะ ตกกลางทาง ไปไม่ถึงเอกัคคตาจิต
ตรงนี้ เเหละ เจ้าค่ะที่คิดว่าน้องยึดเอาไว้ เเล้ว เข้าใจ ว่าเป็น ฌาน ที่ได้สงสัยจะไม่ไปไหนจริงๆ อ่านเเล้วก็ เศร้า เป็นทวี
ขอบพระคุณ ในคําตอบมากมายเจ้าค่ะ

 

นิดหนึ่งนะ อะไรทำให้คิดว่า ตกภวังค์จลนะ...

 

ก็เพราะว่า

 

อ่อๆ นั่นไม่ใช่ภวังค์จลนะหรอก ภวังค์ต้องขาดการรับรู้โลกภายนอก...

เคยได้ยินคำนี้ไหม เห็นสักแต่ว่าเห็น คำนี้ฟังง่ายแต่ถ้าถึงเวลาจริงๆ มันแปลว่าอะไรหว่า...

เห็นสิ่งใด ก็พิจารณาสิ่งนั้นแหล่ะ รูปร่างแบบนี้ มีแสงแบบนี้ ดูไปเรื่อยๆ แล้วมันจะหายไป... เกิดขึ้นมาอีก ก็ดูอีก ดูไปแบบนั้นแหล่ะ

ปิติก็เหมือนกัน เกิดอะไรขึ้นมา (ซึ่งมันมีหลายแบบมาก แล้วแต่คน ไม่จำเป็นต้องขนลุก น้ำตาไหลอย่างเดียว) ก็พิจารณาสิ่งที่เกิดนั่นแหล่ะ ถ้ารู้สึกแน่นๆ ก็ดูไปเรื่อยๆ แน่นแบบนี้ แน่นแบบรัดไม๊หว่า รัดตัวไปทางไหนแบบไหน ดูไปเรื่อยๆ แล้วมันจะหายไป... แล้วมันก็จะเกิดใหม่ แล้วก็หายไปอีก...

แต่ถ้าชอบอาการแบบนั้น ไม่ยอมให้หายไป ก็ไม่ก้าวหน้าอะนะ
อย่าลืมว่า ในฌาณขั้นสูงๆ ไม่มีปิติและนิมิตนะ...


อ้อ เพิ่มเติม ฝึกสมาธิไม่ใช่บำเพ็ญทุกขกิริยา ถ้าอึดอัดก็หยุด...

 

เวรกรรมๆ อยู่ดีๆ ก็ได้ยินเสียงทิพย์ "มาเรียนกอไก่กันใหม่เหอะโยม ลืมตานิ่งๆ ถึงจะไม่แน่น ก็ทำงานได้สารพัด อ่ะๆ ๆ ๆ" มาเขียนฝากไว้ตรงนี้แหละ ของใครก็ไม่รู้

 

ดูท่า

ดูว่าคงจะต้องพิจารณาตัวเองกลับไปเรียน กไก่ ให้เเตกฉานเสียก่อนซะเเล้ว ขนาด ก ไก่ ง้ายๆยังเข้าใจได้อยากขนาดนี้ เเล้วเเบบนี้ ข ไข่ ก็คงต้องใช้ เวลาอีกนานน่าดูทีเดียว เห็นทีเเบบนี้ ชาติ ภพ หน้าจะไปถึง ค ควาย รึยังก็ไม่รู้
งั้นขอปิดกระทู้ ของ ค ควาย เอาไว้เพียงเท่านี้ ล่ะกัน เจอกันใหม่ในชาติหน้า ภพ หน้า ก็เเล้วกัน เพราะยังไงซะ คอ ควาย ก็ยังเป็น ค ควาย วันยังคํ่าในสายตา ของ ค คน กราบลาปิดกระทู้เจ้าค่ะ โธ่ นังควายน้อยเอ๊ย ไม่รู้จักเจียม ยังจะเข้าไปให้ คน เข้าสอน เป็นควาย จะไปคุย กะคน รู้เรื่องได้เช่นไร ไป เถอะ ไปตามทาง ของ ควาย ซะนัง ควายโง้
pig_ballet

 

เรียนจากธรรมะโดยตรงเลยง่ายกว่าครับ ก่อนที่จะมีภาษามาจำกัดความ ก็มีธรรมะอยู่ก่อนแล้วเป็นธรรมชาติของทุกสิ่ง ตำราก็คือสิ่งที่แต่งขึ้นมาเพื่อจะนำให้คนมองดูธรรมะในตัว คำตอบในตำราไม่ทำให้เราเข้าใจหรอกครับ เพราะกำลังหาในที่ๆ ผิด เราไม่ต้องการสิ่งไดภายนอกมาเข้าใจธรรม ธรรมะอยู่ในทุกสิ่งทุกเมื่อเพียงแค่เราต้องปล่อยให้ความรู้สึก "ตัวเรา" ว่างออกไปและให้ธรรมะเข้ามา

ไม่ใช่การออกตามหา แต่เป็นการย้อนกลับสู่ธรรมชาติ