แนวทางปฏิบัติธรรมของ หลวงปู่ต่างๆ

โอวาทธรรมหลวงปู่จาม มหาปุญฺโญ
วัดป่าวิเวกวัฒนาราม อ.คำชะอี จ.มุกดาหาร

เราทุกคนทำความดีมามากแล้วแต่มันยังไม่พอ
ยังไม่สามารถเอาชนะความชั่วใด ๆ ได้

เหตุเพราะ ดีชั่วยังแข่งขันกันอยู่
ดีชั่วยังเป็นเครื่องหมุนของจิตนี้
ดีชั่วมาแต่กรรม
การกระทำใด ๆ ต้องให้ผลเป็นวิบาก

ทำเพราะอยากได้ความดี -1-
ทำเพราะไม่รู้ว่าตนชั่ว -1-

ชั่วและดี เป็นผลของกรรมที่คอยให้ผลอยู่ตลอด

หากจะทำดีก็ขอให้ทำให้ถูกต้อง
พอทำดีถูกทางแล้วเท่านั้นเอง ชั่วก็ค่อย ๆ หมดไป
จนที่สุดเป็นแต่ความดีล้วน ๆ บริสุทธิ์อยู่

เป็นความดีไม่ให้ผล ไม่ให้โทษ
ตนของตนก็พ้นไปได้

หลวงปู่จาม มหาปุญฺโญ

 

โอวาทธรรมหลวงพ่อสิงห์ทอง ธัมมวโร
วัดป่าแก้ว จ.สกลนคร

"...ปัจจุบันทุกวันนี้ ก็เหมือนกัน รูปที่เป็นอยู่ เป็นของสกปรกทั้งนั้น ไม่ว่ารูปหญิง รูปชาย รูปพระ รูปฆราวาส เป็นเหมือนกันหมด เหตุใดมันจึงเป็นอย่างนั้น ของที่เราขบฉันรับประทานลงไปเป็นของเน่า ของเหม็น ของเสียทั้งนั้น ไม่ใช่ของดิบของดีอะไร เป็นต้มเป็นแกง เป็นผัดเป็นทอดต่างๆ ถ้าเราทิ้งเอาไว้ ของเหล่านั้นจะเน่า จะเหม็น จะเสีย อยู่ไปคืนสองคืนมีกลิ่นแล้ว นี่ร่างกายของเราที่เอาของเน่าของเหม็นมาบำรุงบำเรอ มันก็เป็นก้อนของเน่า ของเหม็นปฏิกูล ไม่ใช่ของสวยงามอะไร

เพราะเหตุนั้น ในร่างกายของเราทั่วไป ไหลออกทางทวารใดก็มีแต่ของสกปรกเน่าเหม็น ไม่เป็นของดิบของดี ของหอมหวาน มีแต่ของเน่า เพียงแต่ลมออกมาเท่านั้น มันก็ยังมีกลิ่น แสดงว่ามันเน่าทั้งตัว มันเหม็นทั้งตัว ไม่มีอะไรที่จะดีวิเศษ"

หลวงพ่อสิงห์ทอง ธัมมวโร

 

พระนิพนธ์สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

ความคิดสำคัญนัก แต่ "สติ" ก็สำคัญที่สุด เพราะต้อง "มีสติ" จึงจะรู้ทันความคิดของตนว่าเป็นไปอย่างไร คิดปรุงแต่งไปให้ความโลภเกิด หรือให้ความโกรธเกิด หรือให้ความหลงเกิด "สติ" จะทำให้รู้ได้ถึงความคิดดังกล่าว

ไม่มี "สติ" จะทำให้ไม่รู้ ดังนั้นพึงอย่าลืมว่าสติสำคัญ พึงรักษาสติไว้ให้มั่น
...
และวิธีรักษาสติที่ง่ายประการหนึ่งก็คือ..

ให้หาหลักผูกสติไว้ อย่าให้หลุดลอยเลื่อนไหลไปตามสบาย
หลักสำคัญที่สุดเป็นหลักแห่งมหามงคลที่แท้จริง คือหลัก "พระพุทโธ" นั่นคือ พยายามให้ใจคือให้สตินั่นเองติดอยู่กับหลัก "พระพุทโธ"
คือท่อง "พุทโธ" ไว้ให้ทุกเวลานาที ที่ไม่วุ่นวายหนักหนาอยู่ด้วยธุรกิจการงานที่ต้องใช้ความคิด ใช้สมอง นั่นแหละคือการฝึกสติ หรือฝึกใจให้อยู่กับที่ อยู่กับหลักพระพุทโธ

ทำไปเถิด สติจะมั่นคงขึ้นเป็นลำดับ การรู้ทันความคิดจะเกิดตามมาพร้อมกัน
เป็นคุณสำคัญแก่ชีวิตอย่างแท้จริง..

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

 

โอวาทธรรมหลวงปู่เจี๊ยะ จุนฺโท
วัดป่าภูริทัตตปฏิปทาราม อ.สามโคก จ.ปทุมธานี

ศีลเป็นเหตุ สมาธิเป็นผล

สมาธิเป็นเหตุ ปัญญาเป็นผล

ปัญญาเห็นเหตุ วิมุตติเป็นผล

หลวงปู่เจี๊ยะ จุนฺโท

 

โอวาทธรรมหลวงปู่มหาบุญมี สิริธโร
วัดป่าวังเลิง อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม

หลง.....มันใหญ่สุด

หลวงปู่มหาบุญมี สิริธโร

 

โอวาทธรรมท่านพ่อลี ธัมมธโร
วัดอโศการาม จ.สมุทรปราการ

"ปัญญา เกิดแต่การสังเกตหาเหตุหาผล รู้แต่ผลไม่รู้เหตุก็ใช้ไม่ได้ รู้แต่เหตุไม่รู้ผลก็ใช้ไม่ได้ ต้องรู้พร้อมทั้งเหตุทั้งผล"

ท่านพ่อลี ธมฺมธโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ชา สุภทฺโท
วัดหนองป่าพง จ.อุบลราชธานี

อย่าไปสงสัยอะไรในเรื่องปฏิบัตินี้ั
มันจะจมลงในพื้นดินก็ช่าง มันจะไปบนอากาศก็ช่าง
มันจะนั่งตายเดี๋ยวนี้ก็ช่างมันเถอะ อย่าไปสงสัยมัน
เรื่องปฏิบัตินี้ ให้มองดูลึก ลักษณะจิตเรามันเป็นอย่างไร
ให้อยู่กับความรู้อันนี้เท่านั้น ทำไปอันนี้มันได้ฐานแล้ว
มันมีสติสัมปชัญญะรู้ตัว ทั้งการยืน การเดิน การนั่ง การนอน
เมื่อเราเห็นอะไรเกิดขึ้นมา ก็ให้มันผ่านไป
เราอย่าไปติด อย่าไปยึดมั่นถือมั่นมัน
เรื่องสุขเรื่องทุกข์ เรื่องสงสัยไม่สงสัย
นั้นก็เรียกว่ามันวิจาร มันพิจารณา ตรวจตราดูผลงานของมัน
อย่าไปชี้อันนั้นเป็นอันนี้ อย่าเลยให้รู้เรื่อง
เห็นสิ่งทั้งหลายที่เกิดขึ้นกับจิตนั้น
ก็สักแต่ว่าเป็นความรู้สึกเท่านั้นเอง
เป็นของไม่เที่ยง เกิดขึ้นมาก็ตั้งอยู่ ตั้งอยู่ก็ดับไป ก็เป็นไปเท่านี้
ไม่มีตัวไม่มีตน ไม่มีเราไม่มีเขา
ไม่ควรยึดมั่นถือมั่นอันใดอันหนึ่งในสิ่งทั้งหลายเหล่านี้

พระโพธิญาณเถร (หลวงพ่อชา สุภัทโท)
วัดหนองป่าพง จ.อุบลราชธานี
จากหนังสือ ๔๘ พระธรรมเทศนา น.๒๒๗

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ท่อน ญาณธโร
วัดศรีอภัยวัน จ.เลย

"ใครจะเป็นอย่างไรก็ยิ้ม...ยืนยิ้มดูไปเฉยๆ"

หลวงปู่ท่อน ญาณธโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต
วัดป่าสุทธาวาส บ้านคำสะอาด ต.ธาตุเชิงชุม อ.เมือง จ.สกลนคร

"อย่าลดละท้อถอยความเพียร ธรรมเป็นสมบัติกลางและเป็นสมบัติของทุกคนที่ใคร่ต่อธรรม

พระพุทธเจ้ามิได้ผูกขาดไว้แก่ผู้หนึ่งผู้ใดโดยเฉพาะ ต่างมีสิทธิครอบครองเป็นเจ้าของได้ด้วยการปฏิบัติดีของตนด้วยกัน"

หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต

 

โอวาทธรรมหลวงปู่แหวน สุจิณโณ
วัดดอยแม่ปั๋ง จ.เชียงใหม่


"ส้วมเคลื่อนที่"

ภายใต้หนังกำพร้าของคนเรามีแต่ความโสโครก น่าเกลียดน่าสะอิดสะเอียน
มีอวัยวะภายใน เช่น ตับ ไต ไส้น้อย ไส้ใหญ่ กระเพาะ น้ำเลือด น้ำเหลือง
น้ำหนอง น้ำดี อุจจาระ ปัสสาวะ เหงื่อไคล ขังอยู่ภายในร่างกายโดยมีหนังกำพร่าห่อหุ้มอยู่

ถ้าลอกหนังออกจะเห็นร่างมีเลือดไหลโซมกาย เนื้อที่ปราศจากผิวหนังห่อหุ้มจะมองไม่เห็น ความสวยสดงดงามเลย มองแล้วอยากจะอาเจียนมากกว่าน่ารัก ที่พอจะมองเห็นว่าสวยงามก็ตรงผิวหนังห่อหุ้มเท่านั้น ผิวหนังนี้ก็ใช่ว่าจะเกลี้ยงเกลาเสมอไปไม่ คนเราต้องคอยอาบน้ำชำระล้างทุกวัน เพราะสิ่งโสโครกเหงื่อไคลภายในหลั่งไหลออกมาลบเลือนความผุดผ่องของผิวกายอยู่ตลอดวัน

ถ้าไม่คอยชำระล้างก็จะสกปรกเหม็นสาบน่ารังเกียจ ทางช่องทวารขับถ่ายอุจจาระปัสสาวะ ก็หลั่งไหลออกมาตามกำหนดเวลาของมันทุกวัน น่ารังเกียจ เลอะเทอะโสมม ซึ่งเจ้าของไม่ปรารถนาจะแตะต้องทั้งๆ ที่เป็นของในกายของตัวเอง ยิ่งพิจารณาไปคนเราก็คือส้วมเคลื่อนที่ หรือป่าช้าที่บรรจุซากศพเคลื่อนที่ และเป็นผีเน่าที่เดินได้ดีๆ นี่เอง

หลวงปู่แหวน สุจิณโณ

 

โอวาทธรรมหลวงปู่จาม มหาปุญฺโญ
วัดป่าวิเวกวัฒนาราม อ.คำชะอี จ.มุกดาหาร


104 ปี หลวงปู่จาม มหาปุญโญ
ธรรมะคำสอน : หน้าที่ของผู้ฝึกหัด
ว่าด้วย ' อรรถธรรมคำแก้ว 27 '
'...หน้าที่ของผู้ฝึกหัด

๑. กราบไหว้คารวะอ่อนน้อม
๒. สดับรับฟัง
๓. จาคะในปัจจัยทั้ง ๔
๔. พิจารณาตนของตน
๕. ฝักใฝ่ในกรรมฐาน
๖. สะสมปัญญา

ปัญญามรรคนำออกจากโลก
ปัญญาญาณพาให้รู้จักแก้ไขตัวเอง...'

หลวงปู่จาม มหาปุญฺโญ
คัดจาก 104 ปี ธรรมวิพากษ์ หน้า 189

 

โอวาทธรรมหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี

"อย่างท่านสอนให้ไปเยี่ยมไปดูป่าช้า คนตายเป็นยังไง แต่ก่อนเขาก็เป็นคนเป็นอยู่นี้ สมบัติเงินทองข้าวของยศถาบรรดาศักดิ์เต็มอยู่กับพวกนี้ เวลาตายแล้วมีอะไรเห็นไหม

มีแต่กองกระดูก แมลงวันตอมหึ่ง ๆ อยู่นั้นเป็นยังไง เอามาเทียบกับเราซิ
เวลาเราตายแล้วเป็นยังไง มันก็เป็นอย่างนี้แหละ แล้วเราจะดิ้นจะดีดไปอะไรนักหนาจนถึงกับไม่มีป่าช้า

เขาตายต่อหน้านี่เห็นไหม นั่นไปเยี่ยมป่าช้าท่านสอนอย่างนั้นนะ
เขาตายอยู่ต่อหน้าต่อตาเราจะไม่ตายเหรอ เราเพลินอะไรจนเกินเนื้อเกินตัวจนถึงขนาดจะไม่มีป่าช้า

ดูนั่นซิ นี่มันจะไปตายแบบนั้นนะ มันก็รู้ตัวคนเรา เมื่อรู้ตัวมันก็หาที่ยึดที่เกาะเมื่อจะจม

ถ้าไม่หาที่ยึดที่เกาะจมแน่ ๆ หาที่ยึดที่เกาะคือความดี ได้ความดีแล้วก็ดีดผึง ๆ
ให้พากันเข้าใจนะ ท่านสอนให้ไปเยี่ยมป่าช้า เป็นเครื่องสอนตน

ความตายมีอยู่กับตัวแต่มันมองไม่เห็น ต้องไปมองข้างนอกเสียก่อน
มองข้างนอกแล้วย้อนเข้ามาเทียบข้างใน พอได้สัดได้ส่วนแล้วทีนี้ก็ป่าช้าภายใน พิจารณากันตลอด อริยสัจอยู่ที่นี่ มันก็รู้กันที่นี่"

หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน
"พระอรหันต์กับปุถุชน"
๓๑ กรกฏาคม ๒๕๔๓

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ดูลย์ อตุโล
วัดบูรพาราม อ.เมือง จ.สุรินทร์


มิใช่ครั้งเดียวเท่านั้นที่หลวงปู่เปรียบเทียบธรรมะให้ฟังมีอยู่อีกครั้งหนึ่งหลวงปู่ว่า

"ปัญญาภายนอกคือปัญญาสมมติ ไม่ทำให้จิตแจ้งในพระนิพพานได้
ต้องอาศัยปัญญาอริยมรรคจึงจะเข้าถึงพระนิพพานได้
ความรู้ของนักวิทยาศาสตร์เช่น ไอน์สไตน์ มีความรู้มาก มีความสามารถมากแยกปรมาณูที่เล็กที่สุด

จนเข้าถึงมิติที่ 4 แล้ว แต่ไอน์สไตน์ไม่รู้จักพระนิพพาน จึงเข้าพระนิพพานไม่ได้

"จิตที่แจ้งในอริยมรรคเท่านั้นจึงเป็นไปเพื่อการตรัสรู้จริง ตรัสรู้ยิ่ง ตรัสรู้พร้อม เป็นไปเพื่อความดับทุกข์" เป็นไปเพื่อนิพพาน"

หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

 

โอวาทธรรมหลวงปู่สิม พุทธาจาโร
วัดถ้ำผาปล่อง อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่

เราทุกคนที่ยังมีชีวิตอยู่ทุกวันนี้ อย่าได้เข้าใจว่าเราจะสุขสบายมีอายุยืนยาว
แต่แท้ที่จริงแล้ว เราทุกคนอาจตายได้ทุกเวลา แล้วจะมาคิดเอาเองว่าเรายังไม่ใกล้ตาย จึงเป็นการคิดที่ประมาทอยู่

เราทุกคนยืนอยู่ ก็ยืนรอวันตาย
เราทุกคนเดินอยู่ ก็เดินรอวันตาย
เราทุกคนนอนอยู่ ก็นอนรอวันตาย

ผลที่สุดเราทุกคนก็ต้องตายแน่นอน นี่แหละเราทุกคนอย่าได้เป็นผู้ประมาทอีกต่อไป จงเตือนตนให้รีบเร่งปฏิบัติธรรม เจริญสมาธิภาวนา

หลวงปู่สิม พุทฺธาจาโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่เหรียญ วรลาโภ
วัดอรัญญบรรพต ต.บ้านหม้อ อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย

"พระพุทธเจ้าไม่ได้สอนให้คนเราจำเอาคำสอนของพระองค์ไว้เฉยๆ เมื่อจำได้แล้วให้ลงมือดัดแปลงกาย วาจา ใจ ของตนให้เป็นไปตามคำสั่งสอนนั้น ถ้าตนดัดแปลงกาย วาจา ใจ ให้ตรงไปตามคำสอนแล้ว ก็พยายามรักษาความรู้ ความเห็นที่เป็นศีลเป็นธรรมนั้นไว้"

หลวงปู่เหรียญ วรลาโภ

 

โอวาทธรรมหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต
วัดป่าสุทธาวาส ต.ธาตุเชิงชุม อ.เมือง จ.สกลนคร

ถ้าอยู่ก็ได้กำลังใจ ไปก็ได้กำลังใจ อยู่ดีกว่า

ถ้าอยู่ก็ได้กำลังใจ ไปไม่ได้กำลังใจ อยู่ดีกว่า

ถ้าอยู่ไม่ได้กำลังใจ ไปได้กำลังใจ ไปดีกว่า

ถ้าทั้งไปทั้งอยู่ ไม่ได้กำลังใจ ให้อยู่ดีกว่า

หลวงปู่มั่นเทศน์สอนหลวงตามหาบัว
จากหนังสือ พ่อแม่ครูอาจารย์

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ลี กุสลธโร
วัดภูผาแดง ต.หนองอ้อ อ.หนองวัวซอ จ.อุดรธานี

"เกิดภาพใด เกิดภพไหน ชาติไหน ก็เหมือนเก่า มันหลงของเก่า อยู่นั้นแหละ ไม่มี่ของใหม่สักอย่าง ดิน ฟ้า อากาศ แสงเดือน ก็ยังไม่หยุดสงสัยกันอยู่ ความแก่ ความเจ็บ ความตาย เป็นกันอยู่อย่างนั้นวัฏฏะนี้"

หลวงปู่ลี กุสลธโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่จวน กุลเชฎโฐ
วัดเจติยาคีรีวิหาร จ.บีงกาฬ

"กิเลสในจิตในใจของมนุษย์มันมีด้วยกันทุกท่านทุกคน เพียงแต่จะน้อยมากต่างกันเท่านั้น...บางท่านก็มีความโกรธมาก บางท่านก็มีความโลภมาก บางท่านก็มีความหลงมาก บางท่านก็มีราคะตัณหามาก...แต่ถ้าทุกสิ่งทุกอย่าง ธรรมะของพระพุทธเจ้ามีเพื่อจะรักษาโรคประเภทนี้ ถ้านำธรรมะของพระพุทธเจ้ามารักษาด้วยสติ ด้วยปัญญา ด้วยการพิจารณาจริงจัง โรคที่มีอยู่ในจิตในใจ คือ กิเลส ตัณหา มานะ ทิฐิ ต่างๆ ค่อยจะสะอาดไป...ตกไป...หลุดไป"

หลวงปู่จวน กุลเชฎโฐ

 

โอวาทธรรมหลวงปู่เจี๊ยะ จุนฺโท
วัดป่าภูริทัตตปฏิปทาราม อ.สามโคก จ.ปทุมธานี

"ปุยนุ่นที่ล่องลอยไปในอากาศ แม้จะดูเป็นอิสระดี
แต่มันก็ยังตกเป็นทาสของกระแสลม
เลื่อนลอยไปตามอำนาจของแรงลม
การปฏิบัติของเรานี้ก็เช่นกัน
จำเป็นต้องพินิจพิจารณาทางปัญญา
ทบทวนแล้วทบทวนเล่า เพราะยังตกอยู่ภายใต้อวิชชา"

หลวงปู่เจี๊ยะ จุนฺโท

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ชา สุภทฺโท
วัดหนองป่าพง จ.อุบลราชธานี

“ถ้าหลับ มันก็ ไม่รู้
ถ้ารู้ มันก็ ไม่หลับ”

พระโพธิญาณเถร (หลวงปู่ชา สุภทฺโท)
จากหนังสืออุปลมณี